کم کم و آهسته آهسته پیش رفتن، به تدریج و تأنّی، رفته رفته، اندک اندک، پلّه پلّه، متدرّج، خرد خرد، جسته جسته، خوش خوشک، آرام آرام، خوش خوش، نرم نرمک، تدرّج، کیچ کیچ، آهسته آهسته، کم کم
آهسته آهسته. (آنندراج) (ناظم الاطباء) (غیاث اللغات). نرم نرمک. باملایمت. به طور نرمی. (از ناظم الاطباء) : زدی دست بر پشت او نرم نرم سخن گفتن خوب و آواز گرم. فردوسی. نخستین بشستند در آب گرم بر و یال و ریشش همه نرم نرم. فردوسی. چو ساروج و سنگ از هوا گشت گرم نهادند کرم اندر او نرم نرم. فردوسی. ، اندک اندک. کم کم. به آهستگی. به تأنی. به تدریج: ز اسب یَلّی آمد آنگه نرم نرم تا برند اسپش همانگه گرم گرم. رودکی (از احوال و اشعار ص 1090). همی راندندآن دو تن نرم نرم خروشید خسرو به آواز گرم. فردوسی. کنون آرزویت بیاریم گرم دگر تازه هر خوردنی نرم نرم. فردوسی. جنبید نرم نرم و ببارید بر دلم باری کز او پسنده بشد کار و بار من. ناصرخسرو. مامیز با خسیس که رنجه کند تو را پوشیده نرم نرم چو مر کام را زکام. ناصرخسرو. نرم نرم از سمن آن نرگس پرخواب گشاد ژاله ژاله عرق از لالۀ او کرد اثر. سنائی. ، به آواز پست. یواش. آهسته: مردمان با یکدیگر گفتند همانا پرویز بدین قصر اندر شد که این جامۀ چلیپا پوشید، بندوی نرم نرم پرویز را گفت که مردمان همچنین می گویند. (ترجمه طبری بلعمی). گویدْت نرم نرم همی کاین نه جای توست بر خویشتن مپوش و نگه دار راز رب. ناصرخسرو. بنشست و نرم نرم همی گفت زارزار با آشنا چنین نکند هیچ آشنا. امیرمعزی
نرم نرم. باملایمت. به طور نرمی. آهسته آهسته. (از ناظم الاطباء) : نرم نرمک ز پس پرده به چاکر نگرید گفتی از میغ همی تیغ زند زهره و ماه. کسائی. نرم نرمک گفت شهر تو کجاست که علاج درد هر شهری جداست. مولوی
