تاریک و روشن اولین روشنایی روز پیش از صبح صادق، کنایه از روشنایی که در آخر شب در جانب مشرق پدیدار شود و گمان رود که فجر است لکن فجر صادق نیست و باز در تاریکی محو می شود تا هنگامی که فجر صادق طلوع کند، اول سپیده دم که هنوز هوا خوب روشن نشده، صبح دروغین، صبح کاذب، صبح نخستین، دم گرگ، فجر کاذب، صبح اوّل
تاریک و روشن. صبحگاه که هنوز هوا تمام روشن نشده است. آن وقت از صبح که هوا گرگ و میش است. آن گاه صبح که هوا نه تاریک تاریک و نه روشن روشن است. زمانی از صبح که تاریکی و روشنایی بهم آمیخته بود. بین الطلوعین، (اصطلاح نقاشی) سایه روشن
تیره روز، (آنندراج)، غمگین، سیه روز و سیه بخت، (ناظم الاطباء) : دل تاریک روزم را شب آمد تن بیمارخیزم را تب آمد، نظامی، ای ز تو خورشید چرخ در مرض تَف ّ و تاب از من تاریک روز طلعت روشن متاب، امیرخسرو دهلوی (از آنندراج)
