الکل متیلیک یا متانل OH-CH3 از متان مشتق میشود. در عده بسیاری از اترهای طبیعی وجود دارد (گایاکول وانیلین) که در آنها باقیماندۀ الکلی OCH3- بنام متوکسیل موسوم است. این الکل را از تقطیر چوب بدست می آورند و آن را بنام عرق چوب میخوانند. نخستین بار در 1812 میلادی توسط تایلور کشف شد، آنگاه دوما روی آن مطالعاتی کرد و سرانجام برتلو ترکیب مصنوعی آن را برقرار کرد. خواص الکل متیلیک: این الکل مایعی است با بوی مطبوع (در صورت خلوص) ْ134 -= F (نقطۀ انجماد) و نقطۀ غلیان /4ْ66 = E وزن مخصوص 0/814 = d و با آب به هر نسبتی مخلوط میشود، عده بسیاری از اجسام بخصوص چربیها را در خود حل میکند و در مجاورت اکسیژن بخوبی میسوزد و در اثر مواد اکسیدکننده به الدهید متیلیک HCHO و یا اسید فرمیک HCooHتبدیل میشود. اگر بخار این الکل را در روی پتاس یا از آن بهتر، آهک و پتاس عبور دهند ئیدرژن و فرمیات پتاس تولید میشود. از آب گرفتن دو مولکول این الکل، اکسید متیل تولید میگردد، و مانند تمام الکلها با اسیدها تولید اترسل میکند. مورد استعمال: الکل متیلیک در پزشکی مصرفی ندارد ولی مادۀ آغازی جهت تهیۀ اجسام بسیاری است و سمیت آن از الکل اتیلیک بیشتر است. این الکل را برای غیرطبیعی کردن الکل اتیلیک و تهیۀ ورنی، لاک، کلرور متیل، فرمل و مشتقات دیگر متیله بکار میبرند. رجوع به شیمی مختصر آلی پریمن صص 199- 201 شود
یا الکل معمولی از اقسام الکل است که در همه نوشابه های خمری، شراب وعرق و امثال آن وجود دارد. و آنرا الکل سفید نیز میگویند. دکتر پریمن در شیمی مختصر آلی (صص 201- 205) آرد: الکل اتیلیک از اتان مشتق میشود و آن را اتانل یا الکل معمولی مینامند. بحالت آزاد در مشروبات تخمیرشده ای که از گلوکز (شراب) یا از نشاسته (آب جو) بدست می آید دیده میشود. الکل اتیلیک بحالت آزاد نیز دراسانس گل سرخ و بشکل اترسل در بسیاری از مواد طبیعی پیدا میشود. این الکل از هزاران سال پیش بشکل شراب از تخمیر مواد قندی تهیه میگردیده، ولی از قرون وسطی بنام عرق شراب شناخته شده است و در قرن شانزدهم تبدیل آن به اتر توسط بازیل والانتین برقرار گردیده ولی عامل الکلی در 1827 میلادی توسط دوما برقرار شد و سرانجام ترکیب مصنوعی آن را برتلو در 1854 میلادی کشف کرد. تهیۀ صنعتی الکل: در صنعت الکل را ازتقطیر موادی که مقدار کمی الکل دارند بدست می آورند مثلاً از مشروبات الکلی (شراب، سیدر و جز آن) و برخی دیگر از تخمیر شیره های قندی طبیعی (چغندر) و یا برخی موادی که بتوانند تبدیل به قند شوند مانند سیب زمینی، نشاستۀ غلات و جز آن از اثر فرمانها در روی مواد قندی یا در روی نشاسته و جز آن میتوان الکل بدست آورد. این اثر را تخمیر الکلی مینامند. در حالت مایعات الکلی مانند شراب و سیدر عمل تقطیر به سهولت در یک قرع و انبیق ساده صورت میگیرد و الکل خوبی بدست می آید که آن را عرق مینامند (مخلوط آب و الکل تا 50% الکل). با مایعات دیگر الکلی برعکس، مخصوصاً با مایعات حاصل از دانه های غلات یا سیب زمینی اگر قرع و انبیق ساده بکار برند الکل ناخالص تولید میشود که محتوی الکلهای بالاتر و الدهیدها و جز آنند، و برخی از آنها دارای طعم نامطبوع است و بعلاوه اثرهای زیان آوری در روی اشخاص مصرف کننده دارد. امروزه چون مقدار مصرف الکل در صنعت بسیار است و از طرفی مقدار انگور و یا میوه های دیگر اندک است از اینرو مجبورند الکل را از چغندر و دانه های سیب زمینی تهیه کنند. ولی مواد دیگر قندی را قبلاً به قند تبدیل میکنندو سپس تحت تخمیر قرار میدهند. عامل تخمیر این مواد موجودات ذره بینی نباتی یا حیوانی بینهایت کوچکی هستند که در وسط برخی از مواد زندگی میکنند و آنها را فرمان مینامند. این موجودات در اثر جوانه زدن تولید مثل مینمایند و مایعی از خود ترشح میکنند که آن را دیاستاز میگویند. این مایع به عنوان کاتالیزر مواد قندی را به الکل تبدیل میکند دیاستازی که این فرمانها ترشح میکنند و گلوکز میوه ها را به الکل تبدیل مینمایند زیماز نامیده میشود. برای اینکه تخمیر بخوبی صورت گیرد باید به فرمانها هوا نرسد زیرا در آن صورت گلوکز را مصرف میکند و الکل بدست نمیآید. بعلاوه باید در درجۀ حرارت معینی میان 30- 35 عمل تخمیر صورت گیرد. اگر بجای شیره های نباتی مواد نشاسته بکار برند نشاسته در اثر دیاستازی که آن را آمیلاز مینامند تغییر شکل میدهد و تبدیل به مالت میشود و مالت هم سرانجام تبدیل به مالتوز میگردد (یک ملکول آب در روی آن نصب میشود) مانند جو آب جو، گندم سمنو: nC12H22O11 ͢ nH2O+ n (C6H10O5) 2 بهترین درجۀ حرارت برای انجام گرفتن این عمل 60 درجه است. بعد مادۀ مخمر آبجو در روی مالتوز توسط دیاستاز دیگری موسوم به مالاز اثر میکند و مالتوز را به گلوکز تبدیل مینماید. و سرانجام زیماز بنوبۀ خود گلوکز را تبدیل به الکل و CO2 میکند. خواص الکل اتیلیک: این الکل مایعی است بیرنگ با بوی مطبوع و طعم سوزان: /795 = D و ْ78 = E (E = نقطۀ غلیان و D = وزن مخصوص) به هر نسبتی با آب مخلوط میشود و در نتیجه تولید حرارت و نقصان حجم میکند. در اثر اکسیژن میسوزد و آب و انیدرید کربنیک تولید میشود، در هر کیلوگرم الکل 7000 کالری حرارت ایجاد میگردد. در اثر کلر الکل اول به آلدهید و بعد به کلرال تبدیل میشود. برم نیز مانند کلر اثر میکند. از عمل الکل با اسید هیپوکلر و یا هیپوکلریت ها تبدیل به کلروفرم میگردد و این فعل و انفعال جهت شناختن الکل اتیلیک از سایر ترکیبات بکار میرود بشرطی که مخلوط با برخی از اجسام مانند ستن و جز آن نباشد. مورد استعمال: الکل حلال خوبی جهت عطرها، لیکورها و ورنی هاست. در داروسازی محلولهای الکلی را بنام تنتور میخوانند مانند تنتور ید، تنتور بنژوان، تنتور آرنیکا، تنتور والریان وجز آن. در سنتزهای آلی الکل را بعنوان حلال و همچنین تهیۀ اترهای اتیلیک (کلرور، استات بوتیرات و جز آن) و اتر معمولی، تهیۀ کلروفرم، یدوفرم و جز آن بکارمیبرند. مقدار الکل خالص را درجۀ الکلی مینامند، مثلاً الکل 90 درجه یعنی 90 درصد الکل و 10 درصد آب. برای کنترل غلظت الکل، میزان الغلظۀ مخصوصی که بر حسب درجۀ الکلی ساخته شده وبنام آلکومتر گیلوساک موسوم است بکار میبرند
از اقسام الکل. این الکل بفرمول C4H10Oدارای چهار ایزومر است که همه آنها شناخته شده اند:الکل بوتیلیک معمولی، الکل بوتیلیک نوع دوم، الکل ایزو بوتیلیک و الکل بوتیلیک نوع سوم. برای تفصیل رجوع به شیمی مختصر آلی تألیف پریمن ص 208 و 209 شود
از اقسام الکل. این الکل دارای هشت ایزومراست که مهمترین آنها بدین قرار است: 1- الکل ایزوآمیلیک که به حالت آزاد به شکل اترسل در اسانس بابونه و همچنین در قسمت اعظم فوزل الکل سیب زمینی در مجاورت a متیل بوتانل چپ یافت میشود، بویی نامطبوع دارد که تولید سرفه میکند. 2- الکل آمیلیک آکتیف که در مجاورت الکل ایزوآمیلیک یافته میشود. 3- الکل آمیلیک نوع سوم که در میان الکلهای آمیلیک از همه مهمتر است و مصرف دارویی نیز دارد، مایعی است با بوی کافور و دارای خاصیت خواب آوری است. و رجوع به شیمی مختصر آلی پریمن ص 209 و 210 شود
مهمترین الکل اتیلنیک زنجیری است. رادیکال آلیلیک در اغلب اسانسهای نباتی پیدا میشود و همچنین مقدار بسیاری در تقطیرچوب هست. رجوع به شیمی مختصر آلی پریمن ص 213 شود
یا ’انول’، از اقسام الکل، دکتر پریمن در شیمی مختصرآلی (ص 211) آرد: ممکن است الکلهایی شامل ارتباط مضاعف یافته شوند، این الکلها را بصورتهای گوناگون میتوان در نظر گرفت: نخست انولهای معمولی که به شکل توتومر، ایزومر، ستنها یا الدهیدها میباشند. دوم الکلهای اتیلنیک، سوم الکلهای Bاتیلنیک، چهارم الکلهایی که عامل الکلی از ارتباط مضاعف بفاصله دو یا چندین اتم کربن قرار گرفته اند. عده بسیاری از الکلهای اتیلنیک، آلیفاتیک یا حلقه ای و یا معطر در اسانسهای نباتی یافته میشوند. برای تفصیل رجوع به شیمی مختصر دکتر پریمن ص 211 و 212 شود
