مزاج های چهارگانه که در بدن انسان یا در مواد خوراکی در اثر فعل وانفعال متقابل در بدن ظاهر می شود و عبارتند از گرمی، سردی، خشکی و تری یا به عبارتی حرارت، برودت، یبوست، رطوبت برای مثال طبایع تر و خشک و گرم است و سرد / مرکب از این چارطبع است مرد (سعدی۲ - ۱۷۷) چهار خلط سودا، صفرا، بلغم و خون که تعادل بدن را بر اساس تعادل آن ها توجیح می کنند چهار عنصر که معتقد بودند پایه و اساس جهان را تشکیل می دهند شامل آب، خاک، آتش و باد برای مثال چارطبع مخالف سرکش / چندروزی شوند با هم خوش (سعدی - لغت نامه - چارطبع) ، در این چارطبع مخالف نهاد / که آب آمد و آتش و خاک و باد (نظامی۶ - ۱۱۵۸)
