هر چیز که قلب ماهیت اشیاء کند مانند اکسیر. (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). که اثری چون کیمیا دارد. که اجساد پست و ناقص را به مرتبۀ کمال رساند: امید که مقبول نظر کیمیااثر ارباب فضل و جحی ̍ و اصحاب علم و نهی خواهد بود. (ترجمان القرآن ص 1)
آنکه کیمیا در اختیار دارد، آب دریا که موجب نفع جهان و جهانیانست: استاده رونده آسمان وار بر طلق روان کیمیا دار. (تحفه العراقین) توضیح اشاره بقول منسوب بعلی 4 بن ابی طالب: من حل الطلق استغنی عن الخلق
کیمیادارنده، آنکه کیمیا در اختیار دارد، (فرهنگ فارسی معین)، کنایه از آب دریا که موجب نفع جهان و جهانیان است، (فرهنگ فارسی معین) : استاده رونده آسمان وار بر طلق روان کیمیادار، خاقانی (تحفه العراقین، از فرهنگ فارسی معین)
