دارندۀ صومعه. راهب. رهبان: تنهاروی ز صومعه داران شهر قدس گه گه کند بزاویۀ خاکیان مقام. خاقانی. حافظ بکوی میکده دایم بصدق دل چون صوفیان صومعه دار از صفا رود. حافظ. نقدها را بود آیا که عیاری گیرند تا همه صومعه داران پی کاری گیرند. حافظ
نام یکی از بخشهای شهرستان فومن، همچنین نام شهر کوچک مرکز بخش است. این بخش در قسمت شمال باختری شهرستان واقع و هوای آن معتدل و مرطوب است. آب مزروعی قرای تابع بخش از رودخانه های تنیان، سیاه رودخان، پلنگ رود و رود خانه ماسوله تأمین میگردد. محصول عمده این بخش به ترتیب اهمیت: برنج، توتون سیگار، ابریشم، چای و مختصر نیشکر در چند محل بخصوص است. راه شوسۀ رشت به طالش تقریباً از وسط این بخش از قصبات صومعه سرا، کسما، اباتر، طاهرگوراب و ضیابرمیگذرد. این بخش از دو دهستان یکی مرکزی و دیگری گسگرات تشکیل شده، جمع قرای بخش در حدود 103 آبادی بزرگ و کوچک و جمع سکنۀ آن در حدود 63000 تن است. دهستان مرکزی از 60 آبادی تشکیل شده و در حدود 48 هزار تن جمعیت دارد. قرای مهم آن عبارتند از: قصبۀ کسما که در 4 هزارگزی شمال صومعه سرا واقع است و اهمیت تاریخی دارد و سابقاً مرکز حکومت فومنات بوده است. قرای مهم دیگر عبارت است از پشتیر، میانده، مرکیه، گوراب زرمخ که در انقلابات جنگل مرکز انقلابیون بوده، پیشخان، پشته ساز و تنیان. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2)
دهی است جزءدهستان حومه بخش مرکزی شهرستان اهر، واقع در 9500 گزی شمال باختری اهر و 4500 گزی راه ارابه رو تبریز به اهر. کوهستانی و معتدل است. 211 تن سکنه دارد. آب آن از چشمه. محصول آنجا غلات و حبوبات. شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی آنان فرش و گلیم بافی است. راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)
