معنی گیداری - جستجوی لغت در جدول جو

گیداری

لغت نامه دهخدا

بیدار بودن، کنایه از هوشیار بودن

بصری، قابل رؤیت، دیدنی، درخور دیدن، برای مثال مردم ز راه علم بود مردم / نه ز این تن مصور دیداری (ناصرخسرو - ۴۸۹)، کنایه از زیبا

فرهنگ فارسی عمید

بیداری

مقابل سهرو بی خوابی، (از ناظم الاطباء)، یقظه مقابل خواب و نوم، سهد، سهاد، یاد، (یادداشت مؤلف) : حالی است که روح نفسانی اندر آن حال آلتها و حس و حرکت را کار فرماید تا مردم بقصد و اختیار خویش حرکتها میکند و از محسوسات خبر می یابد، (ذخیرۀ خوارزمشاهی)،
بخواب و به بیداری و رنج و ناز
ازین بارگه کس مگردید باز،
فردوسی،
خوبست مرا کار بهر جا که تو باشی
بیداری من با تو خوشست و وسن من،
منوچهری،
و چون خوابی نیکو دیده آید بی شک دل بگشاید اما پس از بیداری بجز تحیر و تأسف نباشد، (کلیله و دمنه)،
از آنکه دیدن رویش بخواب و بیداری
همی بداند کآید دریغ و دشوارم،
سوزنی،
در خواب جلالت تو دیدم
در بیداری همان ببینم،
خاقانی،
امشب سبکتر میزنند این طبل بی هنگام را
یا وقت بیداری غلط بوده ست مرغ بام را،
سعدی،
همه شب به بیداری اختر شمرد،
سعدی،
آنکه خوابش بهتر از بیداریست
آنچنان بد زندگانی مرده به،
سعدی،
سحر کرشمۀ چشمت بخواب میدیدم
زهی مراتب خوابی که به ز بیداریست،
حافظ،
شب از غمت دارم فغان روز از غمت در زاریم
دارم عجب روزو شبی آن خواب و این بیداریم،
؟ (یادداشت مؤلف)،
، هشیاری و آگاهی، (ناظم الاطباء)، تنبه، هشیار کار خود بودن، انتباه، (یادداشت مؤلف) :
زهی اندر جهانداری و بیداری چو افریدون
زهی اندر نکوکاری و هشیاری چو نوشروان،
فرخی،
رسم بهمن گیر و از نو تازه کن بهمنجنه
ای درخت ملک بارت عز و بیداری تنه،
منوچهری،
مستند مخالفان ز هشیاری تو
بخت همه خفته شد ز بیداری تو،
منوچهری،
از بیداری و حزم و احتیاط این پادشاه ... آن است ... (تاریخ بیهقی)، بوسهل نیکو اندیشه نکرد که این پوشیده نماند و خوارزمشاه از دست بشود و در بیداری و هشیاری چنو نیست بدین آسانی او را برنتوان انداخت، (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 320)، خوانندگان و شنوندگان را از آن بسیار بیداری و فواید حاصل آید، (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 681)، سلیمان را از عزم و بیداری و احتیاط و هشیاری و پیش بینی بر ملک عجب آمد، (تاریخ طبرستان)، مقابل مستی، هشیاری:
گرچه زخود رفته ام از تو نیم بیخبر
مستی ارباب عشق غایت بیداریست،
عماد،
، در اصطلاح صوفیه، عالم صحو را گویند جهت عبودیت، (از کشاف اصطلاحات الفنون)

لغت نامه دهخدا

دیداری

منسوب به دیدار، رجوع به دیدار شود،
درخور دیدن، سزاوار تماشا، ازدر دیدار، درخور رؤیت، شایستۀ رویت، قابل دیدن، درخور نظاره، خوش نما، خوش منظر، نیکومنظر، منظرانی، منظری، وجیه، (یادداشت مؤلف) : اجهر، مرد دیداری تمام خلقت، (منتهی الارب)، جهوری، جهیر، مردی دیداری، (مهذب الاسماء)، طریر، منظری، منظرانی، مرد با منظر نیکو و دیداری، مرد دیداری، (یادداشت مؤلف) :
چون قوت این سلطان وین دولت و این همت
وین مخبر کرداری وین منظر دیداری،
منوچهری،
،
صاحب منظر: وستی پسر دیگر خوارزمشاه مردتر از هارون بود و دیداری تر، (تاریخ بیهقی)، مردی دیداری و کافی است اما ... بسته کار است، (تاریخ بیهقی)، مرئی، (التفهیم چ جلال همایی ص 124)، مشهود، آشکار، پیدا، نمودار:
مردم ز راه علم شود مردم
نه زین تن مصور دیداری،
ناصرخسرو،
همچولعلم جگری پر خونست
عکسش اینک ز رخم دیداری،
کمال اسماعیل،
، توری، تور، کلوته، شبکه، جامۀ مشبک، جامه که اشیاء واقعدر پشت آن را بعلت سوراخهای خرد که در آن است توان دید، (یادداشت مؤلف) : آنچه زر نقد بود درکیس های حریر سرخ و سبز و سیمها در کیس های زرد دیداری، (تاریخ بیهقی)، و سقلاطون و ملحم و دیبای رومی و ترکی و دیداری، (تاریخ بیهقی)، در اصطلاح بانک، چیزی که در هنگام دیدن باید انجام گیرد،
- سند دیداری، سندی است که در هنگام دیدن باید پول آن پرداخته شود، (عندالرؤیه)

منسوب به دیدار، رجوع به دیدار شود،
درخور دیدن، سزاوار تماشا، ازدر دیدار، درخور رؤیت، شایستۀ رویت، قابل دیدن، درخور نظاره، خوش نما، خوش منظر، نیکومنظر، منظرانی، منظری، وجیه، (یادداشت مؤلف) : اجهر، مرد دیداری تمام خلقت، (منتهی الارب)، جَهْوَری، جهیر، مردی دیداری، (مهذب الاسماء)، طریر، منظری، منظرانی، مرد با منظر نیکو و دیداری، مرد دیداری، (یادداشت مؤلف) :
چون قوت این سلطان وین دولت و این همت
وین مخبر کرداری وین منظر دیداری،
منوچهری،
،
صاحب منظر: وستی پسر دیگر خوارزمشاه مردتر از هارون بود و دیداری تر، (تاریخ بیهقی)، مردی دیداری و کافی است اما ... بسته کار است، (تاریخ بیهقی)، مرئی، (التفهیم چ جلال همایی ص 124)، مشهود، آشکار، پیدا، نمودار:
مردم ز راه علم شود مردم
نه زین تن مصور دیداری،
ناصرخسرو،
همچولعلم جگری پر خونست
عکسش اینک ز رخم دیداری،
کمال اسماعیل،
، توری، تور، کلوته، شبکه، جامۀ مشبک، جامه که اشیاء واقعدر پشت آن را بعلت سوراخهای خرد که در آن است توان دید، (یادداشت مؤلف) : آنچه زر نقد بود درکیس های حریر سرخ و سبز و سیمها در کیس های زرد دیداری، (تاریخ بیهقی)، و سقلاطون و ملحم و دیبای رومی و ترکی و دیداری، (تاریخ بیهقی)، در اصطلاح بانک، چیزی که در هنگام دیدن باید انجام گیرد،
- سند دیداری، سندی است که در هنگام دیدن باید پول آن پرداخته شود، (عندالرؤیه)

لغت نامه دهخدا