آواز فاخته فاخته، پرنده ای خاکی رنگ، کوچکتر از کبوتر با طوق دور گردن که گوشت آن برای معالجۀ رعشه، فالج و سستی اعضا مفید است، کبوک، ورقا، کالنجه، صلصل برای مثال آن قصر که بر چرخ همی زد پهلو / بر درگه او شهان نهادندی رو ی دیدیم که بر کنگره اش فاخته ای / بنشسته همی گفت که کوکو کوکو (خیام - ۱۰۲)
آواز فاخته فاختِه، پرنده ای خاکی رنگ، کوچکتر از کبوتر با طوق دور گردن که گوشت آن برای معالجۀ رعشه، فالج و سستی اعضا مفید است، کَبوک، وَرقا، کالَنجِه، صُلصُل برای مِثال آن قصر که بر چرخ همی زد پهلو / بر درگهِ او شهان نهادندی رو ی دیدیم که بر کنگره اش فاخته ای / بنشسته همی گفت که کوکو کوکو (خیام - ۱۰۲)
اربه. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا). در آمل و نور و کجور درخت نر و مادۀ آن (خرمندی = اربه) به نامهای مختلف خوانده می شوند و درخت نر، کهلو یا کلهو... (جنگل شناسی ساعی ص 192)
اربه. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا). در آمل و نور و کجور درخت نر و مادۀ آن (خرمندی = اربه) به نامهای مختلف خوانده می شوند و درخت نر، کُهْلو یا کُلْهو... (جنگل شناسی ساعی ص 192)
صدا و آواز فاخته را گویند، (برهان)، آواز فاخته مثل پوپو آواز هدهد، و با لفظ زدن و کردن مستعمل، (آنندراج)، آواز و صدای فاخته، (ناظم الاطباء)، اسم صوت کوکو، حکایت صوت کوکو، آواز فاخته، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : دیدیم که بر کنگره اش فاخته ای بنشسته همی گفت که کوکو کوکو، خیام (از فرهنگ فارسی معین)، آن خواجه که خویش را هلاکو می گفت وز کبر سخن به چشم و ابرو می گفت بر کنگرۀسرای او فاخته ای دیدم که نشسته بود و کوکو می گفت، ؟ (از آنندراج)، و رجوع به معنی بعد شود، - کوکو زدن، کوکو کردن، آوای کوکو برآوردن، بانگ کوکو سر دادن: فاخته هر صبح که کوکو زند سوختگی از جگرم بو زند، امیرخسرو (از آنندراج)، - کوکو کردن، کوکو زدن، آوای کوکو برآوردن: فاخته چون نغمۀ دلجو کند بوم چرا بیهده کوکو کند، امیرخسرو (از آنندراج)، و رجوع به ترکیب قبل شود، - کوکوگوی، که بانگ کوکو برآورد، که کوکو کند: باز مردان چو فاخته در کوی طوق در گردنند کوکوگوی، سنائی، ، فاخته، (ناظم الاطباء)، مرغی است که آوایی شبیه به کوکوبرآرد و بعضی ملل دیگر نیز همین نام را بدو دهند چنانکه فرانسوی ها، طیری از طیور که در لانۀ دیگران تخم گذارد و حضانت و تربیت جوجه های او را مرغان دیگر کنند، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، اسم صوت که به مرغ اطلاق شده، (حاشیۀ برهان چ معین)، پرنده ای است ازراستۀ برشوندگان که زیبا و دارای منقاری ضعیف و بالها و دمش نسبتاً طویل و پاهایش کوتاه است، این پرنده از حشرات مختلف تغذیه می کند، رنگ پرهایش خاکستری متمایل به آبی و پرهای زیر شکمش روشن تر از قسمتهای دیگر بدن است، عاطفۀ مادری کوکو بسیار کم و مشهور به بی عاطفگی است و جوجه هایش نیز به قدرناشناسی شهرت دارند، وجه تسمیۀ وی به سبب آوازش (که شبیه به ’کوکو’است) می باشد، فاخته، صلصل، (فرهنگ فارسی معین)، خاگینه را نیز گفته اند، (برهان)، به معنی خورش خاگینه معروف است، (انجمن آرا)، خاگینه، تواهه، (فرهنگ فارسی معین)، نوعی از مأکولات که از بیضه سازند، (آنندراج)، نوعی از مأکولات که از بیضۀ مرغ سازند، (غیاث)، طعامی که از گندنای کوبیده و جز آن با خایۀ زده درروغن سرخ کنند، قسمی از طعام با خایۀ مرغ و سبزی کوفته کرده، چون مطلق گویند، طعامی از خایۀ مرغ و گندنا و اگر با چیزی دیگر غیرگندنا باشد کوکو را بر آن اضافه کنند: کوکوی سیب زمینی، کوکوی بادنجان و غیره، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، نوعی غذا، طرز تهیۀ آن معمولاً چنین است: چند دانه تخم مرغ را با قدری نمک و فلفل و یک قاشق آب در ظرفی ریزند و با چنگال آن را خوب هم زنند تا کاملاً صاف و یکرنگ شود، مقداری جعفری نرم کرده نیز داخل کنند و سپس مقداری کره یا روغن داغ کرده، تخم زده را در روغن ریزند و ظرف را کمی تکان دهند تا بدان نچسبد، همین که زیر آن سفت شد با کارد یا چنگال آن را به روی دیگر گردانند یا از یک طرف آن را لوله کنند تا اطراف آن سرخ شود، ولی میان نیمه بسته و نرم بماند و آتش ملایم به کار برند تا به خوبی طبخ صورت گیرد و زیاد سفت نشود، کوکو به سبب مخلوط شدن با سبزیها و حبوبات و گوشت انواعی دارد، مانند: کوکوی اسفناج، کوکوی بادنجان، کوکوی تره، کوکوی سبزی، کوکوی لوبیای سبز، کوکو شبت، کوکوی گوشت، کوکوی ماش و باقلا، کوکوی ماهی و غیره، (فرهنگ فارسی معین)، تکرار ’کو’، کجاست ؟ کجاست ؟ (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)
صدا و آواز فاخته را گویند، (برهان)، آواز فاخته مثل پوپو آواز هدهد، و با لفظ زدن و کردن مستعمل، (آنندراج)، آواز و صدای فاخته، (ناظم الاطباء)، اسم صوت کوکو، حکایت صوت کوکو، آواز فاخته، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : دیدیم که بر کنگره اش فاخته ای بنشسته همی گفت که کوکو کوکو، خیام (از فرهنگ فارسی معین)، آن خواجه که خویش را هلاکو می گفت وز کبر سخن به چشم و ابرو می گفت بر کنگرۀسرای او فاخته ای دیدم که نشسته بود و کوکو می گفت، ؟ (از آنندراج)، و رجوع به معنی بعد شود، - کوکو زدن، کوکو کردن، آوای کوکو برآوردن، بانگ کوکو سر دادن: فاخته هر صبح که کوکو زند سوختگی از جگرم بو زند، امیرخسرو (از آنندراج)، - کوکو کردن، کوکو زدن، آوای کوکو برآوردن: فاخته چون نغمۀ دلجو کند بوم چرا بیهده کوکو کند، امیرخسرو (از آنندراج)، و رجوع به ترکیب قبل شود، - کوکوگوی، که بانگ کوکو برآورد، که کوکو کند: باز مردان چو فاخته در کوی طوق در گردنند کوکوگوی، سنائی، ، فاخته، (ناظم الاطباء)، مرغی است که آوایی شبیه به کوکوبرآرد و بعضی ملل دیگر نیز همین نام را بدو دهند چنانکه فرانسوی ها، طیری از طیور که در لانۀ دیگران تخم گذارد و حضانت و تربیت جوجه های او را مرغان دیگر کنند، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، اسم صوت که به مرغ اطلاق شده، (حاشیۀ برهان چ معین)، پرنده ای است ازراستۀ برشوندگان که زیبا و دارای منقاری ضعیف و بالها و دمش نسبتاً طویل و پاهایش کوتاه است، این پرنده از حشرات مختلف تغذیه می کند، رنگ پرهایش خاکستری متمایل به آبی و پرهای زیر شکمش روشن تر از قسمتهای دیگر بدن است، عاطفۀ مادری کوکو بسیار کم و مشهور به بی عاطفگی است و جوجه هایش نیز به قدرناشناسی شهرت دارند، وجه تسمیۀ وی به سبب آوازش (که شبیه به ’کوکو’است) می باشد، فاخته، صلصل، (فرهنگ فارسی معین)، خاگینه را نیز گفته اند، (برهان)، به معنی خورش خاگینه معروف است، (انجمن آرا)، خاگینه، تواهه، (فرهنگ فارسی معین)، نوعی از مأکولات که از بیضه سازند، (آنندراج)، نوعی از مأکولات که از بیضۀ مرغ سازند، (غیاث)، طعامی که از گندنای کوبیده و جز آن با خایۀ زده درروغن سرخ کنند، قسمی از طعام با خایۀ مرغ و سبزی کوفته کرده، چون مطلق گویند، طعامی از خایۀ مرغ و گندنا و اگر با چیزی دیگر غیرگندنا باشد کوکو را بر آن اضافه کنند: کوکوی سیب زمینی، کوکوی بادنجان و غیره، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، نوعی غذا، طرز تهیۀ آن معمولاً چنین است: چند دانه تخم مرغ را با قدری نمک و فلفل و یک قاشق آب در ظرفی ریزند و با چنگال آن را خوب هم زنند تا کاملاً صاف و یکرنگ شود، مقداری جعفری نرم کرده نیز داخل کنند و سپس مقداری کره یا روغن داغ کرده، تخم زده را در روغن ریزند و ظرف را کمی تکان دهند تا بدان نچسبد، همین که زیر آن سفت شد با کارد یا چنگال آن را به روی دیگر گردانند یا از یک طرف آن را لوله کنند تا اطراف آن سرخ شود، ولی میان نیمه بسته و نرم بماند و آتش ملایم به کار برند تا به خوبی طبخ صورت گیرد و زیاد سفت نشود، کوکو به سبب مخلوط شدن با سبزیها و حبوبات و گوشت انواعی دارد، مانند: کوکوی اسفناج، کوکوی بادنجان، کوکوی تره، کوکوی سبزی، کوکوی لوبیای سبز، کوکو شبت، کوکوی گوشت، کوکوی ماش و باقلا، کوکوی ماهی و غیره، (فرهنگ فارسی معین)، تکرار ’کو’، کجاست ؟ کجاست ؟ (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)
کشکاب است که آش جو باشد، نام مرغی است سیاه و سفید که عکه خوانند. (برهان) (آنندراج) (ناظم الاطباء). کشکرک. کشکر. و محتمل است که کشکو دگرگون شدۀ کشکر باشد؟
کشکاب است که آش جو باشد، نام مرغی است سیاه و سفید که عکه خوانند. (برهان) (آنندراج) (ناظم الاطباء). کشکرک. کشکر. و محتمل است که کشکو دگرگون شدۀ کشکر باشد؟
دهی است از دهستان گلیجان شهرستان تنکابن واقع در 10هزارگزی جنوب باختری تنکابن کنار رود خانه سه هزار با 800 تن سکنه. آب آن از رودخانه و چشمه کیله و محصول آن برنج و مرکبات و لبنیات و شغل اهالی زراعت است و بدانجا یک باب دبستان وجود دارد و در تابستان گاوداران به ییلاق لاک تراشان می روند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)
دهی است از دهستان گلیجان شهرستان تنکابن واقع در 10هزارگزی جنوب باختری تنکابن کنار رود خانه سه هزار با 800 تن سکنه. آب آن از رودخانه و چشمه کیله و محصول آن برنج و مرکبات و لبنیات و شغل اهالی زراعت است و بدانجا یک باب دبستان وجود دارد و در تابستان گاوداران به ییلاق لاک تراشان می روند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)
نوعی از درخت افرا که در جنگلهای آلاداغ و بزداغی و کلیداغی، واقعدر شهرستان بجنورد و جنگلهای کرانۀ دریای مازندران و همچنین در جنگلهای ارسباران موجود است. آن را در خراسان و بجنورد کرکو، در منجیل آقچه قیین، در پل سفید تل و در کتول سیاه کرکو و در ارسباران ککئین می خوانند. (از جنگل شناسی کریم ساعی ج 2 صص 207-208) کرب. کرف. کرکوم. تلین. کپلت. کلم. کیکم. (از جنگل شناسی ساعی ج 2 صص 207-208). رجوع به کرب و نامهای دیگر این گیاه شود
نوعی از درخت افرا که در جنگلهای آلاداغ و بزداغی و کلیداغی، واقعدر شهرستان بجنورد و جنگلهای کرانۀ دریای مازندران و همچنین در جنگلهای ارسباران موجود است. آن را در خراسان و بجنورد کُرکو، در منجیل آقچه قیین، در پل سفید تُل و در کتول سیاه کرکو و در ارسباران کِکِئین می خوانند. (از جنگل شناسی کریم ساعی ج 2 صص 207-208) کُرب. کُرُف. کرکوم. تلین. کپلت. کلم. کیکم. (از جنگل شناسی ساعی ج 2 صص 207-208). رجوع به کرب و نامهای دیگر این گیاه شود
خالو و برادر مادر، (برهان) (آنندراج) (ناظم الاطباء)، که در مازندران معروف و مستعمل است و آن را کاکویه نیز گویند و چون ابوجعفر احمد بن محمد ملقب به علاءالدوله خالوی مجدالدوله دیلمی بوده است او را کاکویه میخوانده اند چنانکه پدر را بابویه خوانند، عربان نیز در آن اسماء تصرف نموده کاکویه و بابویه (بفتح هر دو واو) خوانند از قبیل آل بویه و سیب بویه و امثال آن، (از آنندراج) : کاکو بچه حال و در چه حال است بابوبچه روز و روزگار است، ابن حسام خوافی (از آنندراج)
خالو و برادر مادر، (برهان) (آنندراج) (ناظم الاطباء)، که در مازندران معروف و مستعمل است و آن را کاکویه نیز گویند و چون ابوجعفر احمد بن محمد ملقب به علاءالدوله خالوی مجدالدوله دیلمی بوده است او را کاکویه میخوانده اند چنانکه پدر را بابویه خوانند، عربان نیز در آن اسماء تصرف نموده کاکویه و بابویه (بفتح هر دو واو) خوانند از قبیل آل بویه و سیب بویه و امثال آن، (از آنندراج) : کاکو بچه حال و در چه حال است بابوبچه روز و روزگار است، ابن حسام خوافی (از آنندراج)
کاکوی، نام نوادۀ ضحاک بود که فریدون را کشت، (آنندراج) (ناظم الاطباء) : نبیرۀ سپهدار ضحاک بود شنیدم که کاکوی ناپاک بود، فردوسی (از آنندراج)، ، لقبی بود که بعضی از امرای تنکابن داشتند از جملۀ آنان کاکو اردشیر و کاکو حسام و کاکو دارای امیره بوده اند، (رجوع به مازندران و استراباد تألیف رابینو چ تهران 1336 ص 204 شود)
کاکوی، نام نوادۀ ضحاک بود که فریدون را کشت، (آنندراج) (ناظم الاطباء) : نبیرۀ سپهدار ضحاک بود شنیدم که کاکوی ناپاک بود، فردوسی (از آنندراج)، ، لقبی بود که بعضی از امرای تنکابن داشتند از جملۀ آنان کاکو اردشیر و کاکو حسام و کاکو دارای امیره بوده اند، (رجوع به مازندران و استراباد تألیف رابینو چ تهران 1336 ص 204 شود)