معنی چهارمحال - جستجوی لغت در جدول جو

چهارمحال(چَ مَ)

لغت نامه دهخدا

(چَ / چِ حَمْ ما)

چهار باربر. چهارحمل کننده، چهاربسیط که کنایه از چهارعنصر باشد. (برهان) (آنندراج). چهارعنصر. (ناظم الاطباء). کنایه از چهارعنصر است، چارستون خانه. رجوع به چارحمال شود

لغت نامه دهخدا

چارمحال

(مَ)

مؤلف مرآت البلدان نویسد: از مضافات اصفهان و چهار ناحیه است معروف به محال اربعه و شرح هر ناحیه از قرار ذیل است:
1- ناحیۀ رار: حدود این ناحیه جنوبی به شیراز، شمالی به فریدن، شرقی به اصفهان، غربی به میزدج.
2- ناحیۀ کیار: حدود آن شمالی به میزدج، جنوبی به کندمان، مغربی پشتکوه بختیاری، شرقی به لنجان.
3- ناحیۀ میزدج: درجرگه واقع است اطرافش از هر سمت کوه است چمنی وسط این دشت هست مسمی به چمن ’کران’ تخمیناًیک فرسخ زمین چمن است. حدود ناحیۀ میزدج از اینقرار است: جنوبی به بلوک کیار، شرقی برار، غربی به بختیاری، شمالی به فریدن. تمام این بلوک مخروبه بوده است حاجی محمد رضاخان آباد کرده همه جا حمام و مسجد و قلعه و آسیا ساخته و از اطراف رعیت جمع کرده آورد به میزدج سکنی داد. دویست نفر نوکر سواره مخصوصاً مواجب میداد که این بلوک را محافظت و محارست نمایند بعد از حاجی محمد رضاخان، خانباباخان هم همین حالت را داشت این اوقات در حکومت آنها نیست. گویند خیلی خرابی بهمرسانیده است.
4- ناحیۀ کندمان:حدود آن شمالی به میزدج، جنوبی به خاک شیراز، شرقی به سمیرم، غربی به بختیاری و پشتکوه. (مرآت البلدان ج 4 صص 51- 63). و برای کسب اطلاع از اسامی قراء و مزارع و آبادیهای چارمحال و خصوصیات هر یک از آنها و وضع طبیعی و اقتصادی این ناحیه به کتاب ’مرآت البلدان’ ج 4 صص 51-54 رجوع شود

لغت نامه دهخدا

چهارملان

(چَ مِ)

دهی است از دهستان کلیائی بخش سنقر کلیائی شهرستان کرمانشاهان. در 28هزارگزی باختر سنقر و 4هزارگزی باختر سیرکوه واقع است، 270 تن سکنه دارد. از چشمه آبیاری میشود. محصولش غلات، حبوبات، توتون است. شغل اهالی زراعت و قالیچه بافی است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

چهارمقابل

(چَ / چِ مُ بِ)

چهاربرابر. ضعف دوبرابر. دو برابر دو چند، عددی که چهار بار در نفس خود ضرب شود. اما این معنی که در برخی از فرهنگها آمده است بر اساسی نمی نماید. و چهار مقابل به معنای نخستین متداول است و به معنی آخر غلط است. زیرا چهار بار عددی را در نفس خود ضرب کنیم یعنی به توان چهار برسانیم نه اینکه چهار برابر کنیم

لغت نامه دهخدا

چهارمزاج

(چَ / چِ مِ)

مزاجهای چهارگانه.
1- بلغمی مزاج: (قطور و کم بنیه) خوش مشرب و خون سرد و سست عنصر و کندذهن است. 2- دموی مزاج: (خوش آب و رنگ و ظاهراً قوی بنیه) خوش بین و خوشگذران، جدی و سبک مغز و سطحی است. 3- سوداوی مزاج: (سیه چهره، باریک اندام) مضطرب و ناراضی و بدبین است. 4- صفراوی مزاج: (باریک اندام و زردفام) باحرارت و خشن و زودخشم و جاه طلب و ثابت قدم است. (علی اکبر سیاسی، روانشناسی از لحاظ تربیت صص 500- 501)

لغت نامه دهخدا

چهارعیال

(چَ / چِ عِ)

مرکب از چهار + عنصر، چهارآخشیج. عناصر چهارگانه، آب و آتش و باد و خاک

لغت نامه دهخدا

چهاردوال

(چَ / چِ دَ)

قطعه چوبی کوتاه است که مکاریان به یک سر آن چهار دوال و سیخ کوچکی نصب کنند و حیوانات رابدان برانند و به جای دوال اگر زنجیر کنند شلاق گویند. (از لغت محلی شوشتر خطی). رجوع به چاردوال شود

لغت نامه دهخدا

چهارخال

(چَ / چِ)

مرکب از چهار (عدد اصلی) + خال. در تداول عامه مرادف ’لو’. و خال به هریک از نقش های قراردادی ورق های بازی اطلاق شود. و هر خال نمایندۀ واحدی باشد. چهارلو، برگ یا ورق بازی که چهارلو یا چهار نقش داشته باشد، اصطلاح دیگری است در ورق بازی و آن چهارگونه نقش منقوش بر ورقهای بازی است و آن نقوش: خال سیاه خشت دل گشنیز یا خاج است، اصطلاح دیگری است در ورق بازی و آن چهار مشابه است از چهار نقش چون: چهارآس، چهارشاه، چهاربی بی، چهارسرباز، چهارده لو و غیره..

لغت نامه دهخدا

چهارتال

(چَ / چِ)

طنبور. (لغت محلی شوشتر)

لغت نامه دهخدا

چهارمیل

(چَ)

ده کوچکی است از دهستان گرمسیر شهرستان اردستان در 8500 گزی شمال اردستان کنار راه فرعی چهارمیل به شهراب واقع شده. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10)

لغت نامه دهخدا

چارحمال

(حَمْما)

کنایه از چاردیوار خانه. کنایه از چار ستون خانه که سقف بر آنها قرار گیرد:
گر سه حمال کارگر داری
چار حمال خانه برداری.
نظامی (هفت پیکر)