- وایه
وایا، بایسته، ضروری
معنی وایه - جستجوی لغت در جدول جو
- وایه (مُ)
ضروری. مرادف بایا و بر این قیاس است وای است و وایسته. (از آنندراج) (انجمن آرا). ضروری. حاجت. مراد. مطلوب. دربایست. دروا. بایسته. محتاج الیه. بایا. وایا. نیازی. (یادداشت مرحوم دهخدا). حاجت باشد و آن را اندربایست و نیاز هم گویند. (فرهنگ خطی اوبهی). خواهش و آرزو، و این از اهل زبان بتحقیق پیوسته و با لفظ برداشتن و داشتن و رسیدن مستعمل. (آنندراج). غرض. (از فرهنگ شعوری) :
تا ز درگاه جود او شب و روز
سایلان را روا شود وایه.
آغاجی (از یادداشتهای لغت نامه).
رجوع شود به احوال و اشعار رودکی ص 1171.
چو کاتبی به شب هجر وایه ام اجل است
چه وایه ای که به صد وای وای می طلبم.
کاتبی.
ز درد وای وائی وایه بردار
بشوران گریه را گر های های است.
ظهوری (از بهار عجم).
وایۀ جامی همین لعلت بود
گر نیاید وایۀ او وای وای.
جامی (از فرهنگ شعوری ج 2 ص 420).
عزیزان خوش آمدید و هر یک وایه ای دارید. در مجلس درویشان سلامتی مانده و ملامتی. (مزارات کرمان ص 35).
ز شور عشق ظهوری به وایه ای نرسی
اگر نه مایۀ چیز تو در سفر باشد.
ظهوری (از آنندراج).
چنین گر دهد وایۀ شاعران
به شعری رسد پایۀ شاعران.
ظهوری (از آنندراج).
با علم ریائی نتوان طالب حق شد
باشد که ببندی ز جهان وایۀ دیگر.
محسن تأثیر (از بهار عجم).
گر کام وحید از تو طلب کرد نرنجی
جز سوختن خویش دگر وایه ندارد.
میرزا طاهر وحید (از آنندراج).
، آگاهی و خبرداری:
سخن گفتن به جاهل بس خطایی است
سخن بی وایه گفتن ژاژخائی است.
عنصری (از فرهنگ شعوری ج 2 ص 420).
، حصه. نصیب. لذّت. (از فرهنگ شعوری) :
زیر پا آور هوای نفس را
کم بدو ده وایه های نفس را.
عطار (از فرهنگ شعوری ج 2 ص 420).
، مجازاً به معنی مقدمه، مجازاً به معنی معتاد هر روزه مثل خوراک کوکنار و افیون. (غیاث اللغات از مصطلحات و چراغ هدایت)
نام بوته ای است شبیه به کرزنگ
تا ز درگاه جود او شب و روز
سایلان را روا شود وایه.
آغاجی (از یادداشتهای لغت نامه).
رجوع شود به احوال و اشعار رودکی ص 1171.
چو کاتبی به شب هجر وایه ام اجل است
چه وایه ای که به صد وای وای می طلبم.
کاتبی.
ز درد وای وائی وایه بردار
بشوران گریه را گر های های است.
ظهوری (از بهار عجم).
وایۀ جامی همین لعلت بود
گر نیاید وایۀ او وای وای.
جامی (از فرهنگ شعوری ج 2 ص 420).
عزیزان خوش آمدید و هر یک وایه ای دارید. در مجلس درویشان سلامتی مانده و ملامتی. (مزارات کرمان ص 35).
ز شور عشق ظهوری به وایه ای نرسی
اگر نه مایۀ چیز تو در سفر باشد.
ظهوری (از آنندراج).
چنین گر دهد وایۀ شاعران
به شعری رسد پایۀ شاعران.
ظهوری (از آنندراج).
با علم ریائی نتوان طالب حق شد
باشد که ببندی ز جهان وایۀ دیگر.
محسن تأثیر (از بهار عجم).
گر کام وحید از تو طلب کرد نرنجی
جز سوختن خویش دگر وایه ندارد.
میرزا طاهر وحید (از آنندراج).
، آگاهی و خبرداری:
سخن گفتن به جاهل بس خطایی است
سخن بی وایه گفتن ژاژخائی است.
عنصری (از فرهنگ شعوری ج 2 ص 420).
، حصه. نصیب. لذّت. (از فرهنگ شعوری) :
زیر پا آور هوای نفس را
کم بدو ده وایه های نفس را.
عطار (از فرهنگ شعوری ج 2 ص 420).
، مجازاً به معنی مقدمه، مجازاً به معنی معتاد هر روزه مثل خوراک کوکنار و افیون. (غیاث اللغات از مصطلحات و چراغ هدایت)
نام بوته ای است شبیه به کرزنگ
- وایه
چیز ضروری محتاج الیه، حاجت مراد. چیز ضروری محتاج الیه، حاجت مراد
- وایه ((یِ))
بهره، حاجت، مراد
- وایه
آرزو، امید، حاجت، مراد
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(دخترانه)
فرهنگ نامهای ایرانی
حامی، پناه، منطقه تاریک پشت هر جسم، تاریکی ای که به سبب جلوگیری از تابش مستقیم نور در جایی ایجاد می شود، تصویری از کسی یا چیزیکه هنگام واقع شدن او یا آن در برابر نور ایجاد می شود،
(دَ دَ قَ)
لغت نامه دهخدا
بیراه شدن. (المصادر زوزنی) (دهار). بیراه شدن و نومید شدن. (تاج المصادر بیهقی). گمراه شدن. (ترجمان علامۀجرجانی تهذیب عادل). گمراهی. (غیاث اللغات). بمعنی غی ّ. (منتهی الارب). بیراهی، (اصطلاح تصوف) حالتی است که برای سالک در سلوک دست دهد یعنی سالک آنچه را موجب وصول به مطلوب است ندارد و در آن خطا میکند، و تعریف غوایت به اینکه سالک موجبات وصول به مطلوب را نداشته باشد درست نیست، زیرا کسی که از تحصیل مطالب به کلی بازنشیند و اصلاً رهروی نکند فاقد موجبات غوایت نیست، و قول بعضی را که گفته اند: غوایت پیمودن راهی است که به مقصد نرسد نیز نمیتوان پذیرفت. (از کشاف اصطلاحات الفنون چ استانبول ج 2 ص 1099)
(فَ خَ)
لغت نامه دهخدا
فربه شدن شتر. (تاج المصادر بیهقی) (زوزنی). فربه گردیدن ناقه. (آنندراج) (از اقرب الموارد). نی ّ. (منتهی الارب) (اقرب الموارد). اسم فاعل از آن ناو و ناویه است. (از اقرب الموارد). نیز رجوع به نی ّ شود
(دُ / دِ یَ)
لغت نامه دهخدا
سرشیر، جغرات. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، سر شوربا و هریسه و مانند آن، و آن پوست تنک است مانند پوست اندرون بیضه که از وزیدن باد بر شوربا و مانند آن بسته گردد. (از منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). قیماق. رویه
(شَ /شِ / شُ یَ)
لغت نامه دهخدا
بقیۀ از قوم یا از شتران هلاک شده. (منتهی الارب). بقیه از قوم یا از مال هلاک شده. (از اقرب الموارد) ، ردی ٔ و هیچکاره از شتران و گوسفندان. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد).
(شُ یَ)
لغت نامه دهخدا
پارۀ گوشت جهت بریانی، یا عام است. یقال: مابقی من الشاه الا شوایه، ای قلیل. (از منتهی الارب). بریده شدۀ از گوشت. (از اقرب الموارد) ، اندک از هر چیز بسیار، کار آسان، شوایهالخبز، گردۀ نان. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد)
(تَ عَکْکُ)
لغت نامه دهخدا
ربودن چیزی را. خواء، خالی شدن خانه از اهل خود. خواء. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب)
(تَ ضَرْ رُ)
لغت نامه دهخدا
حی. گرد کردن چیزی و فراگرفتن از هر سوی. (منتهی الارب). رجوع به حی شود، مالک شدن و احراز کردن. (اقرب الموارد)
سیاهی بدن انسان یا هر جسم دیگر که در برابر آفتاب یا روشنائی چراغ بر روی زمین منعکس گردد
تکه گوشت برای کباب، اندک از هر چیز بسیار، کار آسان، کبابی کباب پز
