- نطنز (نَ طَ)
قصبۀ مرکزی بخش نطنز از شهرستان کاشان است و در 326 هزارگزی تهران و 74 هزارگزی جنوب شرقی کاشان و 71 هزارگزی مغرب اردستان واقع است، مشخصات جغرافیائی آن عبارت است از طول 51 درجه و 54 دقیقه و 30 ثانیه، عرض 33 درجه و 31 دقیقه و 30 ثانیه، ارتفاع 1372 گز. این قصبه و مزارع مربوط بدان در درۀ شرقی کوه کرکس واقع است و هوایش سردسیر است. آب قصبه از 25 رشته قنات تأمین می گردد. محصول عمده آن غلات و حبوبات و انواع میوه ها و محصولات صیفی است و خربزه و هندوانۀ آن شهرتی دارد. جمعیت قصبه 4000 تن است. شغل عمده اهالی زراعت است و چینی سازی و قالی بافی. ابنیۀ قدیمی قصبه بدین شرح است: 1- بنای آتشکدۀ کوشک که از سنگ و ساروج ساخته شده و از بناهای عهد ساسانی است. 2- محراب مسجد کوچۀ میر که در عهد سلجوقیان ساخته اند. 3- مسجد جمعه که به سال 704 هجری قمری بنا شده است. 4- مقبرۀ شیخ عبدالصمد که در مسجد جامع واقع است و تاریخ بنای آن 707 است. 5- کاروانسرای شاه عباسی. 6- مقبرۀ عون بن علی از آثار عهد صفوی. 7- مقبرۀ بی بی رقیه. 8- گنبد باز مربوط به دورۀ صفویه. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3)
