بیل پهن با دستۀ چوبی که ریسمانی به آن می بندند و یک نفر دسته را می گیرد و یک نفر سر ریسمان را و با آن زمین شیار کرده را پل کشی می کنند، پل کش، گراز، بنگن، فه، کتر
بیل پهن با دستۀ چوبی که ریسمانی به آن می بندند و یک نفر دسته را می گیرد و یک نفر سر ریسمان را و با آن زمین شیار کرده را پل کشی می کنند، پُل کش، گُراز، بَنگَن، فَه، کَتَر
لنکن. (برهان). مصحف لنگهن. (حاشیۀ برهان). گرسنگی و فاقه و روزه باشد که هندوان موافق آئین و کیش و ملت خود بجای آورند. (آنندراج). لکهن: گر ترا لنگنت کند فربه سیر خوردن ترا ز لنگن به. سنائی (از آنندراج)
لنکن. (برهان). مصحف لنگهن. (حاشیۀ برهان). گرسنگی و فاقه و روزه باشد که هندوان موافق آئین و کیش و ملت خود بجای آورند. (آنندراج). لکهن: گر ترا لنگنت کند فربه سیر خوردن ترا ز لنگن به. سنائی (از آنندراج)
مخفف کارآگاه، باخبر. مطلع. صاحب خبر. خبردار. کارآگاه. کارآگهان جمع کارآگه است که دانایان و اصحاب فراست و اهل تجربه و منجمان باشند چه منجم را نیز کارآگه می گویند: ملک فرمود خواندن موبدان را همان کارآگهان و بخردان را. نظامی. حذر کار مردان کارآگه است یزک سدّ رویین لشکرگه است. سعدی (بوستان). ، منهی. مخبر. مفتش. جاسوس. خبرآور. ج، کارآگهان: ز کارآگهان آگهی یافتم بدین آگهی تیز بشتافتم. فردوسی. ز هر سو فرستاد کارآگهان بدان تا نماند سخن در نهان. فردوسی. چو موبد سوی خانه شد در زمان ز کارآگهان رفت مردی دمان شنیده یکایک به هرمز بگفت دل شاه با رأی بد گشت جفت. فردوسی. همان زیرکان را که کارآگهند بیاور اگر صد و گر پنجهند. نظامی. ، سفیر. پیک. و رجوع به کارآگاه شود
مخفف کارآگاه، باخبر. مطلع. صاحب خبر. خبردار. کارآگاه. کارآگهان جمع کارآگه است که دانایان و اصحاب فراست و اهل تجربه و منجمان باشند چه منجم را نیز کارآگه می گویند: ملک فرمود خواندن موبدان را همان کارآگهان و بخردان را. نظامی. حذر کارِ مردان کارآگه است یزک سدّ رویین لشکرگه است. سعدی (بوستان). ، منهی. مخبر. مفتش. جاسوس. خبرآور. ج، کارآگهان: ز کارآگهان آگهی یافتم بدین آگهی تیز بشتافتم. فردوسی. ز هر سو فرستاد کارآگهان بدان تا نماند سخن در نهان. فردوسی. چو موبد سوی خانه شد در زمان ز کارآگهان رفت مردی دمان شنیده یکایک به هرمز بگفت دل شاه با رأی بد گشت جفت. فردوسی. همان زیرکان را که کارآگهند بیاور اگر صد و گر پنجهند. نظامی. ، سفیر. پیک. و رجوع به کارآگاه شود
حرفی است که برای تدارک چیزی آرند. لکن. اما. لیکن. بیک. ولی. صاحب منتهی الارب آرد: حرف تنصب الاسم و ترفع الخبر و معناها الاستدراک و هو ان تثبت لما بعدها حکماً مخالفاً لحکم ما قبلها و لذلک لابد ان یتقدمها کلام متناقض لما بعدها نحو: ما هذا ساکن لکنه متحرک، او ضد له نحو: ما هو ابیض لکنه اسود، و قبل ترد تاره للاستدراک و تاره للتوکید. قاله جماعه و فسروا الاستدراک برفع ما توهم دونه نحو ما زید شجاعاً لکنه کریم لان الشجاعه و الکرم لایکادان یفترقان نحو لو جأنی اکرمته لکنه لم یجی ٔ، اکدت ما افادته لو من الامتناع و قیل للتوکید دائماً مثل ان و یصحب التوکید معنی الاستدراک و هو قول ابن عصفور و هی بسیطه و قال الفرّاء مرکبه من لکن و ان فطرحت الهمزه للتخفیف و قیل من لا و ان و الکاف الزائده و قیل اصله و ان ّ و الکاف و اللام زائدتان و قد تحذف نونه للضروره و هو قبیح کقوله و لاک اسقنی ان کان ماؤک ذافضل و قوله تعالی: لکنا هو اﷲ ربی. (قرآن 38/18). یقال: اصله لکن انا فحذفت الالف فالتقت النونان فجاء التشدید لذلک و قد یحدث اسمهما کقوله فلو کنت ضبیاً عرفت قرابتی و لکن ّ زنجی عظیم المشافر، ای ولکنک و لکن ساکنهالنون ضربان مخففه من الثقیله و هی حرف ابتداء لاتعمل لانها تقع علی الاسماء و الافعال خلافاً للاخفش و یونس فان ولیها کلام فهی حرف ابتداء لمجرد افاده الاستدراک و لیست عاطفه بالواو استعملت نحو ولکن کانوا هم الظالمین او بدونها کقول زهیر: ان ّ ابن ورقاء لاتخشی بوارده لکن وقائعه فی الحرب منتظر. و قیل بالواو عاطفه و ان ولیها مفرد فهی عاطفه بشرطین احدهما ان یتقدمها نفی او نهی نحو ماقام زید لکن عمرو و لایقم زید لکن عمرو و الثانی ان لایقترن بالواو و قال قوم لایکون مع المفرد الاّ بالواو
حرفی است که برای تدارک چیزی آرند. لکن. اما. لیکن. بیک. ولی. صاحب منتهی الارب آرد: حرف تنصب الاسم و ترفع الخبر و معناها الاستدراک و هو ان تثبت لما بعدها حکماً مخالفاً لحکم ما قبلها و لذلک لابد ان یتقدمها کلام متناقض لما بعدها نحو: ما هذا ساکن لکنه متحرک، او ضد له نحو: ما هو ابیض لکنه اسود، و قبل ترد تاره للاستدراک و تاره للتوکید. قاله جماعه و فسروا الاستدراک برفع ما توهم دونه نحو ما زید شجاعاً لکنه کریم لان الشجاعه و الکرم لایکادان یفترقان نحو لو جأنی اکرمته لکنه لم یجی ٔ، اکدت ما افادته لو من الامتناع و قیل للتوکید دائماً مثل ان و یصحب التوکید معنی الاستدراک و هو قول ابن عصفور و هی بسیطه و قال الفرّاء مرکبه من لکن و ان فطرحت الهمزه للتخفیف و قیل من لا و ان و الکاف الزائده و قیل اصله و ان ّ و الکاف و اللام زائدتان و قد تحذف نونه للضروره و هو قبیح کقوله و لاک اسقنی ان کان ماؤک ذافضل و قوله تعالی: لکنا هو اﷲ ربی. (قرآن 38/18). یقال: اصله لکن انا فحذفت الالف فالتقت النونان فجاء التشدید لذلک و قد یحدث اسمهما کقوله فلو کنت ضبیاً عرفت قرابتی و لکن ّ زنجی عظیم المشافر، ای ولکنک و لکن ساکنهالنون ضربان مخففه من الثقیله و هی حرف ابتداء لاتعمل لانها تقع علی الاسماء و الافعال خلافاً للاخفش و یونس فان ولیها کلام فهی حرف ابتداء لمجرد افاده الاستدراک و لیست عاطفه بالواو استعملت نحو ولکن کانوا هم الظالمین او بدونها کقول زهیر: ان ّ ابن ورقاء لاتخشی بوارده لکن وقائعه فی الحرب منتظر. و قیل بالواو عاطفه و ان ولیها مفرد فهی عاطفه بشرطین احدهما ان یتقدمها نفی او نهی نحو ماقام زید لکن عمرو و لایقم زید لکن عمرو و الثانی ان لایقترن بالواو و قال قوم لایکون مع المفرد الاّ بالواو
این کلمه ظاهراً لکن ّ عرب است (ممالۀ لکن ّ) و یا صورتی از بیک فارسی قدیم. در تداول ما بیشتر لیکن و گاهی نیز لکن به کار رود. ولیکن، ولی، لیک نیز گویند. معهذا. پن. با اینهمه. امّا. و رجوع به لیک و ولیکن شود. شواهد ذیل شامل ’لیکن’ و ’ولیکن’ میباشد: با فراخی است ولیکن بستم تنگ زید آنچنان شد که چنو هیچ ختنبر نبود. ابوالعباس. ولیکن من از بهر بدکامه را که برخواند این پهلوی نامه را. فردوسی. ولیکن تو شاهی و فرمان تراست تراام من و بند و زندان تراست. فردوسی. از ایران فرّخ به خلخ شدند ولیکن به خلخ نه فرّخ شدند. فردوسی. ولیکن ز کردار افراسیاب شب تیره رفتن نیارم به خواب. فردوسی. سوی پارس لشکر برون راند زو کهن بود لیکن جهان کرد نو. فردوسی. ولیکن نگه کن به روشن روان که بهرام چوبینه شد پهلوان. فردوسی. اگرچه سپید است مویش به رنگ ولیکن به مردی بدرّد نهنگ. فردوسی. ترا بودن ایدر مرا درخور است ولیکن ترا آن ازین بهتر است. فردوسی. ز پندت نبد هیچ مانند چیز ولیکن مرا خود پرآمد قفیز. فردوسی. ولیکن چو بهرام راند سپاه نماید به مرد خردمند راه. فردوسی. ولیکن من اندر خور رای تو به توران بجستم همی جای تو. فردوسی. ولیکن شنیدم یکی داستان که باشد بدان رای همداستان. فردوسی. پراکنده نامش به گیتی بدی است ولیکن جز آن است، مردایزدی است. فردوسی. ولیکن بترسم که از مهر من بتابدت روزی ز راه اهرمن. فردوسی. ولیکن چنین است چرخ از نهاد زمانه نه بیداد داند نه داد. فردوسی. هراسان شه از اژدهای دژم ولیکن نیاورد خود را به دم. فردوسی. همی دید کش فرّ و برز کیی است ولیکن ندانست از بن که کیست. فردوسی. به بازی شمردم همه روزگار ولیکن کنون شد مرا کارزار. فردوسی. ولیکن چو تو آمدی در جهان دلم شاد کردی همی در نهان. فردوسی. ولیکن چو فردا بیاید برم بگیرمش و نزدیک شاه آورم. فردوسی. ولیکن ترا من یکی بنده ام به فرمان و رایت سرافکنده ام. فردوسی. ولیکن ز فرمان شاه جهان نپیچم روان آشکار و نهان. فردوسی. که من چند از این جستم آرام شاه ولیکن همی از تو دیدم گناه. فردوسی. ولیکن مرا شاه ایران قباد بسی اندر این پند و اندرز داد. فردوسی. ولیکن نبیند کس آهوی خویش ترا روشن آید همی خوی خویش. فردوسی. ولیکن چه سود است مردی و زور که شد بخت سازنده را چشم کور. فردوسی. ولیکن بسی رنج باید کشید بدان تا بدین کام شاید رسید. فردوسی. ولیکن مرا او فرستاده است بگویم پیامی که او داده است. فردوسی. چو مشک بویا لیکنش نافه بوده ز غژم چو شیرصافی و پستانش بوده از پاشنگ. عسجدی. اخگر هم آتش است ولیکن نه چون چراغ سوزن هم آهن است ولیکن نه چون تبر. عسجدی. گفت مستوجب هر عقوبت هستم، لیکن... خواجه مرا بحل کند. (تاریخ بیهقی). لیکن امیر را بر آن آورده بودند که وی را (آلتونتاش را) فرو باید گرفت. (تاریخ بیهقی). ایشان را نباید زد، لیکن ایشان را به حرس فرستاده آمده است. (تاریخ بیهقی). مرد دانا گفت نفس تو مثال سوسن است بی بها امروز لیکن با بها فردا شود. ناصرخسرو. به خواب اندرون است میخواره لیکن سرانجام آگه کند روزگارش. ناصرخسرو. لیکن چو کرد قصد جفا پیشش خاقان خطرندارد و نه قیصر. ناصرخسرو. کردی تدبیر تو و لیک همه بد گفتی لیکن سرود یافه و بیکار. ناصرخسرو. گرچه اندک بیگمان حکمت بود صنع حکیم لیکن آن بیندش کو را پیش دل دیوار نیست. ناصرخسرو. هم پادشاهی هم رهی بحری بلی لیکن تهی. ناصرخسرو. تو را روی خوب است لیکن بسی است به دیوار گرمابه ها بر، نگار. ناصرخسرو. به خرمابنی ماند از دورلیکن به نسیه ست خرماش و نقد است خارش. ناصرخسرو. گفتاشیخا هر آنچه گویی هستم لیکن تو چنانکه می نمائی هستی ؟ خیام. لیکن از وجه قیاس آن نیکوتر که زیان دیگران را دیده باشد. (کلیله و دمنه). لیکن در آن نگر که اگر توفیق باشد... آمرزش بر اطلاق مستحکم شود. (کلیله و دمنه). و چون خمرۀ شهدکه چشیدن آن کامرا خوش کند، لیکن عاقبت به هلاکت کشد. (کلیله و دمنه). طیطوی نر گفت شنیدم ولیکن مترس و جای نگه دار. (کلیله و دمنه). شنیدم آنچه بیان کردی، لیکن به عقل خود رجوع کن. (کلیله و دمنه). لیکن تو به یک اشارت بر کلیات و جزویات فکرت واقف گشتی. (کلیله و دمنه). لیکن تو از نزدیکان و پیوستگان و یاران می اندیشی که اگر وقوف یابند، ترا در خشم ملک افکند. (کلیله و دمنه). لیکن همگان را بندۀ دینار و درم می بینم. (کلیله و دمنه). لیکن می نماید که مراد ایشان تقریر سمر و تحریر حکایت بوده است. (کلیله و دمنه). کوزه می بینی و لیکن آن شراب روی ننماید به چشم ناصواب. مولوی. شیر گفت آری ولیکن هم ببین جهدهای انبیا و مرسلین. مولوی. گفتم عنان مرکب تازی بگیرمش لیکن وصول نیست به گرد سمند او. سعدی. فراقت سخت می آیدولیکن صبر می باید که گر بگریزم از سختی رفیق سست پیمانم. سعدی. همی دانم که فریادم به گوشش میرسد لیکن چه غم آسوده خاطر را ز حال ناشکیبایی. سعدی. شرط عشق است که از دوست شکایت نکنند لیکن از شوق حکایت به زبان می آید. سعدی. در گریز نبسته ست لیکن از نظرش کجا روند اسیران که بند بر پایند؟ سعدی. خدمتت را هرکه فرمایی کمر بندد به طوع لیکن آن بهتر که فرمایی به خدمتکار خویش. سعدی. سرو آزاد به بالای تو میماند راست لیکنش با تو میسر نشود رفتاری. سعدی. پندارم آهوان تتارند مشکریز لیکن به زیر سایۀ طوبی چریده اند. سعدی. بحر سخنم در همه آفاق برفته ست لیکن چه کند با ید بیضا که تو داری. سعدی. شاید پس کار خویشتن بنشستن لیکن نتوان زبان مردم بستن. سعدی. ز فرّ سایه گریزند بیدلان لیکن که در مصاف ز افراسیاب نگریزند. مسیح کاشی
این کلمه ظاهراً لکن ّ عرب است (ممالۀ لکن ّ) و یا صورتی از بیک فارسی قدیم. در تداول ما بیشتر لیکن و گاهی نیز لکن به کار رود. ولیکن، ولی، لیک نیز گویند. معهذا. پُن. با اینهمه. امّا. و رجوع به لیک و ولیکن شود. شواهد ذیل شامل ’لیکن’ و ’ولیکن’ میباشد: با فراخی است ولیکن بستم تنگ زید آنچنان شد که چنو هیچ ختنبر نبود. ابوالعباس. ولیکن من از بهر بدکامه را که برخواند این پهلوی نامه را. فردوسی. ولیکن تو شاهی و فرمان تراست تراام من و بند و زندان تراست. فردوسی. از ایران فرّخ به خلخ شدند ولیکن به خلخ نه فرّخ شدند. فردوسی. ولیکن ز کردار افراسیاب شب تیره رفتن نیارم به خواب. فردوسی. سوی پارس لشکر برون راند زو کهن بود لیکن جهان کرد نو. فردوسی. ولیکن نگه کن به روشن روان که بهرام چوبینه شد پهلوان. فردوسی. اگرچه سپید است مویش به رنگ ولیکن به مردی بدرّد نهنگ. فردوسی. ترا بودن ایدر مرا درخور است ولیکن ترا آن ازین بهتر است. فردوسی. ز پندت نبد هیچ مانند چیز ولیکن مرا خود پرآمد قفیز. فردوسی. ولیکن چو بهرام راند سپاه نماید به مرد خردمند راه. فردوسی. ولیکن من اندر خور رای تو به توران بجستم همی جای تو. فردوسی. ولیکن شنیدم یکی داستان که باشد بدان رای همداستان. فردوسی. پراکنده نامش به گیتی بدی است ولیکن جز آن است، مردایزدی است. فردوسی. ولیکن بترسم که از مهر من بتابدْت ْ روزی ز راه اهرمن. فردوسی. ولیکن چنین است چرخ از نهاد زمانه نه بیداد داند نه داد. فردوسی. هراسان شه از اژدهای دژم ولیکن نیاورد خود را به دم. فردوسی. همی دید کش فرّ و بُرز کیی است ولیکن ندانست از بن که کیست. فردوسی. به بازی شمردم همه روزگار ولیکن کنون شد مرا کارزار. فردوسی. ولیکن چو تو آمدی در جهان دلم شاد کردی همی در نهان. فردوسی. ولیکن چو فردا بیاید برم بگیرَمْش و نزدیک شاه آورم. فردوسی. ولیکن ترا من یکی بنده ام به فرمان و رایت سرافکنده ام. فردوسی. ولیکن ز فرمان شاه جهان نپیچم روان آشکار و نهان. فردوسی. که من چند از این جستم آرام شاه ولیکن همی از تو دیدم گناه. فردوسی. ولیکن مرا شاه ایران قباد بسی اندر این پند و اندرز داد. فردوسی. ولیکن نبیند کس آهوی خویش ترا روشن آید همی خوی خویش. فردوسی. ولیکن چه سود است مردی و زور که شد بخت سازنده را چشم کور. فردوسی. ولیکن بسی رنج باید کشید بدان تا بدین کام شاید رسید. فردوسی. ولیکن مرا او فرستاده است بگویم پیامی که او داده است. فردوسی. چو مشک بویا لیکنش نافه بوده ز غژم چو شیرصافی و پستانش بوده از پاشنگ. عسجدی. اخگر هم آتش است ولیکن نه چون چراغ سوزن هم آهن است ولیکن نه چون تبر. عسجدی. گفت مستوجب هر عقوبت هستم، لیکن... خواجه مرا بحل کند. (تاریخ بیهقی). لیکن امیر را بر آن آورده بودند که وی را (آلتونتاش را) فرو باید گرفت. (تاریخ بیهقی). ایشان را نباید زد، لیکن ایشان را به حرس فرستاده آمده است. (تاریخ بیهقی). مرد دانا گفت نفس تو مثال سوسن است بی بها امروز لیکن با بها فردا شود. ناصرخسرو. به خواب اندرون است میخواره لیکن سرانجام آگه کند روزگارش. ناصرخسرو. لیکن چو کرد قصد جفا پیشش خاقان خطرندارد و نه قیصر. ناصرخسرو. کردی تدبیر تو و لیک همه بد گفتی لیکن سرود یافه و بیکار. ناصرخسرو. گرچه اندک بیگمان حکمت بود صنع حکیم لیکن آن بیندش کو را پیش دل دیوار نیست. ناصرخسرو. هم پادشاهی هم رهی بحری بلی لیکن تهی. ناصرخسرو. تو را روی خوب است لیکن بسی است به دیوار گرمابه ها بر، نگار. ناصرخسرو. به خرمابنی ماند از دورلیکن به نسیه ست خرماش و نقد است خارش. ناصرخسرو. گفتاشیخا هر آنچه گویی هستم لیکن تو چنانکه می نمائی هستی ؟ خیام. لیکن از وجه قیاس آن نیکوتر که زیان دیگران را دیده باشد. (کلیله و دمنه). لیکن در آن نگر که اگر توفیق باشد... آمرزش بر اطلاق مستحکم شود. (کلیله و دمنه). و چون خمرۀ شهدکه چشیدن آن کامرا خوش کند، لیکن عاقبت به هلاکت کشد. (کلیله و دمنه). طیطوی نر گفت شنیدم ولیکن مترس و جای نگه دار. (کلیله و دمنه). شنیدم آنچه بیان کردی، لیکن به عقل خود رجوع کن. (کلیله و دمنه). لیکن تو به یک اشارت بر کلیات و جزویات فکرت واقف گشتی. (کلیله و دمنه). لیکن تو از نزدیکان و پیوستگان و یاران می اندیشی که اگر وقوف یابند، ترا در خشم ملک افکند. (کلیله و دمنه). لیکن همگان را بندۀ دینار و درم می بینم. (کلیله و دمنه). لیکن می نماید که مراد ایشان تقریر سمر و تحریر حکایت بوده است. (کلیله و دمنه). کوزه می بینی و لیکن آن شراب روی ننماید به چشم ناصواب. مولوی. شیر گفت آری ولیکن هم ببین جهدهای انبیا و مرسلین. مولوی. گفتم عنان مرکب تازی بگیرمش لیکن وصول نیست به گرد سمند او. سعدی. فراقت سخت می آیدولیکن صبر می باید که گر بگریزم از سختی رفیق سست پیمانم. سعدی. همی دانم که فریادم به گوشش میرسد لیکن چه غم آسوده خاطر را ز حال ناشکیبایی. سعدی. شرط عشق است که از دوست شکایت نکنند لیکن از شوق حکایت به زبان می آید. سعدی. در گریز نبسته ست لیکن از نظرش کجا روند اسیران که بند بر پایند؟ سعدی. خدمتت را هرکه فرمایی کمر بندد به طوع لیکن آن بهتر که فرمایی به خدمتکار خویش. سعدی. سرو آزاد به بالای تو میماند راست لیکنش با تو میسر نشود رفتاری. سعدی. پندارم آهوان تتارند مشکریز لیکن به زیر سایۀ طوبی چریده اند. سعدی. بحر سخنم در همه آفاق برفته ست لیکن چه کند با ید بیضا که تو داری. سعدی. شاید پس کار خویشتن بنشستن لیکن نتوان زبان مردم بستن. سعدی. ز فرّ سایه گریزند بیدلان لیکن که در مصاف ز افراسیاب نگریزند. مسیح کاشی
آهنی باشد پهن و دسته ای از چوب بر آن نصب کرده باشند و بهر دو طرف آن دو ریسمان بندند. یک شخص دستۀ آنرا و دیگری ریسمانها را بگیرند و زمین را بدان هموار کنند و به عربی آنرا مسواه و منسقه خوانند. (برهان) (از انجمن آرا) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). و با این شرح معلوم میشود که به فتح صحیح نیست و بضم اولی است چه معنی آن بن کن یعنی بیخ کن است. (انجمن آرا) (آنندراج) ، دیوار و اصل آن، پشتیبان. (برهان) (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). رجوع به بنیاد و بنداد شود. - حروف بنلادی، در اصطلاح زبان آموزی حروف بنلادی حروفی را گویند که در همه صیغه ها و اشتقاقات باقی و برقرار باشد. مانند ’ک’ و ’ر’ و ’د’ در فعل کردن و ’د’ و ’ی’ و ’د’ در فعل دیدن و ’ک’ و ’ن’ در فعل کنش و ’ب’ و ’ی’ و ’ن’ در فعل بینش. (ناظم الاطباء)
آهنی باشد پهن و دسته ای از چوب بر آن نصب کرده باشند و بهر دو طرف آن دو ریسمان بندند. یک شخص دستۀ آنرا و دیگری ریسمانها را بگیرند و زمین را بدان هموار کنند و به عربی آنرا مسواه و منسقه خوانند. (برهان) (از انجمن آرا) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). و با این شرح معلوم میشود که به فتح صحیح نیست و بضم اولی است چه معنی آن بن کن یعنی بیخ کن است. (انجمن آرا) (آنندراج) ، دیوار و اصل آن، پشتیبان. (برهان) (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). رجوع به بنیاد و بنداد شود. - حروف بنلادی، در اصطلاح زبان آموزی حروف بنلادی حروفی را گویند که در همه صیغه ها و اشتقاقات باقی و برقرار باشد. مانند ’ک’ و ’ر’ و ’د’ در فعل کردن و ’د’ و ’ی’ و ’د’ در فعل دیدن و ’ک’ و ’ن’ در فعل کنش و ’ب’ و ’ی’ و ’ن’ در فعل بینش. (ناظم الاطباء)
ولادیمیر ایلیچ الیانوف. متولد در دهم آوریل 1870 میلادی در شهر سیمبیرسک اولیانو وسک کنونی، کنار ولگا. پدر وی ایلانیکالائیویچ اولیانوف اصلاً از مردم طبقۀ دوم شهر آستراکان و معلم دبیرستان بود. لنین کودکی و جوانی را در ناحیۀ ولگا و ایالات سیمبیرسک، کازان و سامارا گذراند و دانشکدۀ حقوق کازان را به پایان رساند. در آغاز جوانی، برادر مهترش الکساندر، وی را به مسلک های سیاسی تندرو آن زمان هدایت کرد و خود به جرم سیاسی در اول مارس 1887 میلادی گرفتار شد و خواهر او آنّا نیز همین سرنوشت را یافت. پس از اتمام تحصیل حقوق در 31 اوت 1893 میلادی به پترزبورگ پایتخت روسیه تزاری رفت. در 8 دسامبر 1895 میلادی به جرم سیاسی زندانی شد و 14 ماه در زندان ماند و در 17 فوریۀ 1897 میلادی او را به سیبری تبعید کردند و تا 29 ژانویه 1900 میلادی در تبعید بود. پس از آنکه آزاد شد در 16 ژوئیه 1900 میلادی از روسیه هجرت و در سال 1905 میلادی مردم روسیه را به تأسیس حکومت کارگران و دهقانان دعوت کرد و در پایان اکتبر 1905 میلادی به روسیه بازگشت، اما بار دیگر در دسامبر 1907 ناچار شد به خارجه هجرت کند و در این دو سفر در فرانسه، سویس، آلمان، انگلستان، سوئد و فنلاند اقامت داشت و چندی نیز در دانمارک و چکوسلواکی بود و بیشتر در ژنو میزیست و در 1914 میلادی در جنگ اول بین الملل چندی در اتریش در زندان بود. سرانجام پس ازانقلاب روسیه در 27 مارس 1917 میلادی از شهر برن عازم روسیه شد و در سوم آوریل به دیار خود رسید و پس از کوششهای بسیار و زد و خوردهای حزبی، در 26 اکتبر 1917 نخستین دولت شوروی سوسیالیستی را در روسیه تشکیل داد. وی در 21 ژانویۀ 1924 میلادی در شهر گورکی به سکتۀ دماغی درگذشت و جسد مومیائی شدۀ وی را در مسکو در میدان سرخ در مقبره ای که برای او ساخته بودند گذاشتند اگوست. علامۀ فرانسوی، مولد پاریس. وی را تألیفات و کارهای قابل ملاحظه ای درباره تاریخ و جغرافیای فرانسه است (1844-1911 میلادی)
ولادیمیر ایلیچ الیانوف. متولد در دهم آوریل 1870 میلادی در شهر سیمبیرسک اولیانو وسک کنونی، کنار ولگا. پدر وی ایلانیکالائیویچ اولیانوف اصلاً از مردم طبقۀ دوم شهر آستراکان و معلم دبیرستان بود. لنین کودکی و جوانی را در ناحیۀ ولگا و ایالات سیمبیرسک، کازان و سامارا گذراند و دانشکدۀ حقوق کازان را به پایان رساند. در آغاز جوانی، برادر مهترش الکساندر، وی را به مسلک های سیاسی تندرو آن زمان هدایت کرد و خود به جرم سیاسی در اول مارس 1887 میلادی گرفتار شد و خواهر او آنّا نیز همین سرنوشت را یافت. پس از اتمام تحصیل حقوق در 31 اوت 1893 میلادی به پترزبورگ پایتخت روسیه تزاری رفت. در 8 دسامبر 1895 میلادی به جرم سیاسی زندانی شد و 14 ماه در زندان ماند و در 17 فوریۀ 1897 میلادی او را به سیبری تبعید کردند و تا 29 ژانویه 1900 میلادی در تبعید بود. پس از آنکه آزاد شد در 16 ژوئیه 1900 میلادی از روسیه هجرت و در سال 1905 میلادی مردم روسیه را به تأسیس حکومت کارگران و دهقانان دعوت کرد و در پایان اکتبر 1905 میلادی به روسیه بازگشت، اما بار دیگر در دسامبر 1907 ناچار شد به خارجه هجرت کند و در این دو سفر در فرانسه، سویس، آلمان، انگلستان، سوئد و فنلاند اقامت داشت و چندی نیز در دانمارک و چکوسلواکی بود و بیشتر در ژنو میزیست و در 1914 میلادی در جنگ اول بین الملل چندی در اتریش در زندان بود. سرانجام پس ازانقلاب روسیه در 27 مارس 1917 میلادی از شهر برن عازم روسیه شد و در سوم آوریل به دیار خود رسید و پس از کوششهای بسیار و زد و خوردهای حزبی، در 26 اکتبر 1917 نخستین دولت شوروی سوسیالیستی را در روسیه تشکیل داد. وی در 21 ژانویۀ 1924 میلادی در شهر گورکی به سکتۀ دماغی درگذشت و جسد مومیائی شدۀ وی را در مسکو در میدان سرخ در مقبره ای که برای او ساخته بودند گذاشتند اگوست. علامۀ فرانسوی، مولد پاریس. وی را تألیفات و کارهای قابل ملاحظه ای درباره تاریخ و جغرافیای فرانسه است (1844-1911 میلادی)
آهنی باشد پهن با دسته ای چوبی که بهر دو طرف آن دو ریسمان بندند. یک شخص دسته آنرا و دیگری ریسمانهارا بگیرد و زمین را بدان هموار کنند، کج بیل باغبانی، قلابی که بدان علف هرزه را از کشتزار بر کنند
آهنی باشد پهن با دسته ای چوبی که بهر دو طرف آن دو ریسمان بندند. یک شخص دسته آنرا و دیگری ریسمانهارا بگیرد و زمین را بدان هموار کنند، کج بیل باغبانی، قلابی که بدان علف هرزه را از کشتزار بر کنند