- فطریوس
عدس جبلی. (از فهرست مخزن الادویه)
معنی فطریوس - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
شنگار، (یادداشت مؤلف)
کمون بری. (فهرست مخزن الادویه)
به یونانی نوعی از افسنتین است. (فهرست مخزن الادویه)
اسم یونانی دجاج است. (تحفۀ حکیم مؤمن). دجاج. (فهرست مخزن الادویه)
فطریطیقون که عصیر عنب است. (فهرست مخزن الادویه)
(قَ رَ / قِ رَ)
لغت نامه دهخدا
کژدم سخت نیش زن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) ، شتر شتاب رو، و یا استوار و توانا. (منتهی الارب). الناقه السریعه، و قیل الشدیده. (اقرب الموارد)
محرف و معرب پورترون یونانی، عاقرقرحا، اککرا، (فرهنگ فارسی معین)، به لغت یونانی داروئی باشد که آن را عاقرقرحا گویند، و آن بیخ طرخون رومی است و به عربی عودالقرح خوانند، درد دندان را سود دارد، (برهان)
ظاهراً طبیبی بوده است، و او را در عداد پزشکانی که در فاصله روزگاران بقراط و جالینوس زیسته اند نام برده اند، (از عیون الانباء فی طبقات الاطباء ج 1 ص 36)
به سریانی حنطۀ صحرایی است که درخندروس نامند. (مخزن الادویه)
(فُ)
لغت نامه دهخدا
یک روحانی مسیحی است که روایات تاریخ کتزیاس از طریق نوشته های او به زمان حاضر رسیده است. (از ایران باستان پیرنیا ص 73)
(فُ فُ)
لغت نامه دهخدا
نام حکیمی بوده جلیس اسکندر. (برهان). پرفیر. فیلسوف اسکندرانی شاگرد پلوتن (متولد 232 یا 233 و متوفی 304 میلادی) است. اسکندر مقدونی پنج قرن پیش از وی میزیسته اما در اسکندرنامۀ نظامی او معاصر اسکندر شناخته شده است. (از حاشیۀ برهان چ معین). فرفوریوس الصوری ازمردم صور است. گویند نامش امونیوس بود و تغییر یافت. وی پس از جالینوس میزیست و او را در فلسفه و شناخت کلام ارسطو تقدمی است. کتابهای چندی را از ارسطو ترجمه کرده است. چون معرفت کلام ارسطاطالیس بر اهل زمان او دشوار می نمود از نقاط دوردست شکایت بدو بردند. وی گفت کلام حکیم نیازمند مقدمه ای است زیرا طالبان علم در زمان ما به خاطر فساد اذهان خود از درک آن قاصرند. سپس به تصنیف کتاب ایساغوجی پرداخت و آن را از وی فراگرفتند و اثر او به کتابهای ارسطو افزوده شد و در مقدمۀ کتابهای او قرار گرفت و تا امروز متداول است. از تصانیف اوست: 1- کتاب ایساغوجی. 2- کتاب المدخل الی قیاسات الحملیه که آن را ابوعثمان دمشقی نقل کرده است. 3 و 4- دو رساله به انابو. 5- کتابی در رد بخیوس در عقل و معقول که نه مقاله است و سریانی آن موجود است. 6- کتاب اخبار الفلاسفه که من مقالۀ چهارم آن را به سریانی دیده ام. 7- کتاب الاسطقسات که از آن نیز مقالتی به سریانی موجود است. (از تاریخ الحکماء قفطی چ لیپزیک صص 256-257). رجوع به فرفوریوس شود
به یونانی خیار است که فامورون باشد. (فهرست مخزن الادویه)
نام اصلی نمرود است، گویند نمرود را پسری بوده پدر را گرفت و اخته کرد تا دیگر او را فرزند بهم نرسد و خود پادشاه شد، (برهان) (آنندراج)، در جنات الخلود در فهرست ’ملوک النمارده’ ’سیروس’ آمده ’سوروس’ نام خانواده ای مشهور در روم قدیم بوده است که چند تن از آن خانواده به امپراطوری رسیدند، (از حاشیۀ برهان قاطع چ معین)
سردار و سیاستمدار روم، (157-86 قبل از میلاد) وی فرزند خانواده ای ساده و بی جاه و جلال بود، او با ’متلوس’، یکی از سران اعیان روم درآویخت و خود را قهرمان مردم جلوه گر ساخت و مردم او را به کنسولی و جانشینی ’متلوس’ و سرداری سپاه آفریقا در جنگ با ’جوگورتا’ برگزیدند، او در سال 105 قبل از میلاد بر پادشاه ’نومیدها’ (جوگورتا) پیروز گردید، و سپس با درهم شکستن توتونها در سال 102 قبل از میلاد و ’سیمبرها’ بر وجهۀ ملی خود افزود ولی دستۀ اعیان به ریاست ’سولا’ که در شرق فاتح شده و موجب دور ساختن ماریوس از روم گردیده بود امتیازاتی بدست آوردند، چون ’سولا’ مجدداً از روم بسوی شرق رفت ماریوس به روم بازگشت و مخالفان خود را بکشت و مجدداً به مقام کنسولی رسید ولی هنوز مجلس نمایندگان را با خود موافق نساخته بود که درگذشت، (از لاروس)، و رجوع به تاریخ روم تألیف آلبرماله ترجمه زیرک زاده صص 50-1601 و اعلام تمدن قدیم فوستل دوکلانژ ترجمه نصراﷲ فلسفی شود
فالرغس، فارغوس، لقلق، (فهرست مخزن الادویه)
سرخس. (از فهرست مخزن الادویه)
به یونانی کمون بری است، و شاه ترج (شاه تره) برّی را نیز نامند، (فهرست مخزن الادویه)
عصارۀ قثاءالحمار است. (فهرست مخزن الادویه) (تحفۀ حکیم مؤمن)
خرنوب الشوک است. (فهرست مخزن الادویه)
(بِ)
لغت نامه دهخدا
بطریق بمعنی زاهد ترسایان:
کنم در پیش بطریقوس اعظم
ز روح القدس ابن و اب مجا را.
خاقانی.
رجوع به بطریق شود
کنم در پیش بطریقوس اعظم
ز روح القدس ابن و اب مجا را.
خاقانی.
رجوع به بطریق شود
حلیمو، حماض البقر، سلق برّی، سلق جبلی، جلناق، آزاددارو، ترشینک، طوطاغ آغرس، سرخ پای، هلموت
(اَ وَ)
لغت نامه دهخدا
بیونانی صحرا و بیابان را گویند. (آنندراج) (برهان). مأخوذ از یونانی. صحرا و بیابان. (ناظم الاطباء) ، در غش انداختن کسی را: اغش زیداً، اوقعه فی الغش. (از اقرب الموارد)
نام مرکز قضائی است در ولایت خداوندگار و در جوار کوه کشبش و ملحق به ایالت بروسه. این شهر را روزگاری قیصری بنام آدریانوس بنا کرده و بنام خوداو معروف گشته است. (از لغات تاریخیه و جغرافیه)
(طَ)
لغت نامه دهخدا
البیوس طرینوس، یکی از قیاصرۀ روم که مدت نوزده سال پادشاهی کرد و انطاکیه را از ایرانیان بازپس گرفت و جالینوس در سال دهم از پادشاهی او قدم به عرصۀ هستی نهاد. (عیون الانباء ج 1 ص 72، 75)
اسم یونانی جدوار و بمعنی مخلص الارواح است، (فهرست مخزن الادویه)
از فلاسفۀ طبیعیین، کتاب الرؤیااز اوست، (ابن الندیم) (تاریخ الحکماء قفطی ص 218)
بر یکی از خانواده های بزرگ روم اطلاق میشد که چون کشت باقلا رانخست افراد آن خانواده به مردم روم آموختند بدین اسم ملقب شدند، عده اعضاء خانوادۀ فابیوس به 306 تن بالغ میشد و آنان را 4000 تحت الحمایه بود، این خانواده در جنگ روم و وئی (در سه فرسنگی روم) رشادت بسیارنمود، لکن عاقبت در سال 478 قبل از میلاد ناگهان محصور دشمن گشت و سپاهیان وئی تمام افراد آن را بکشتند، (تمدن قدیم فوستل دو کولانژ، ترجمه نصراﷲ فلسفی ص 488)
به یونانی، ملبوس، (فهرست مخزن الادویه)
فوریان شکسته از یونانی تازی گشته تاغندست از گیاهان عاقرقرحا را گویند
دنبلانی ها غارچ های زهر آگین، جمع فطریه، سرشتی ها جمع فطریه امور طبیعی