معنی صائغ در لغت نامه دهخدا

نعت فاعلی ازصوغ. زرگر. (منتهی الارب) (غیاث اللغات) (منتخب اللغات)، ریخته گر. ج، صاغَه. صواغ. صیاغ

معنی صائغ در فرهنگ لغت هوشیار

زرگر، ریخته گر زرگر، ریخته گر، جمع صاغه صواغ صیاغ

معنی صائغ - جستجوی لغت در جدول جو

صائغ

فرهنگ فارسی عمید

صائغ(ءِ)

لغت نامه دهخدا

صائغ

فرهنگ لغت هوشیار

صائم

(پسرانه)

روزه گیر، روزه دار

فرهنگ نامهای ایرانی

صائن

(پسرانه)

محافظ، نگاه دارنده

فرهنگ نامهای ایرانی

صائب

(پسرانه)

راست، درست، رسا، رساننده، نام شاعر نامدار قرن یازدهم در دوره صفویه (صائب تبریزی)

فرهنگ نامهای ایرانی

صائم

روزه گیر، روزه دار

فرهنگ فارسی عمید

صائب

راست و درست، حق و رسا، مقابل خاطئ، درستکار

فرهنگ فارسی عمید

صائد

صید کننده، شکار کننده

فرهنگ فارسی عمید

صائف

(ءِ)

نعت فاعلی از صوف: کبش صائف، قچقار بسیارپشم، یوم صائف، روزی گرم. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

صائن

(ءِ)

نعت فاعلی از صون. نگاه دارنده. ج، صائنین، صوان:
گر نشنوده ست که کرار کیست
روی بر آن صائن کرار کن.
ناصرخسرو

لغت نامه دهخدا

صائن

(ءِ)

ابن صدرالملک، نجم الدین ابوبکر وزیر. وی روز یکشنبۀ ششم ربیع الاول 652 ه. ق. پس از عزل تعین الملک (؟) به وزارت سلطان ناصرالدین محمد بن سلطان شمس الدین ایلتتمش رسید. (حبیب السیر جزو چهارم از ج 2 ص 223)

لغت نامه دهخدا

صائم

(ءِ)

نعت فاعلی از صوم. روزه دار، هر بازدارنده ای خود را از طعام و کلام و سیر و نکاح و جز آن. (منتهی الارب) ، ایستاده و برپای. ج، صوام، صیام، صوّم، صیم، صیّم، صیامی، نام رودۀ دوم از جملۀ شش رودۀ شکم. (غیاث اللغات). نام یکی از امعاء که از پس اثناعشر است و آن را صائم نامند چون طعام در آن ثابت نماند. معاء صائم، یعنی رودۀ روزه دار و این صائم به اثناعشر پیوسته است و صائم از بهر آن گویند که همیشه تهی باشد از ثفل و هیچ اندر وی قرار نگیرد، از بهر دو کار، یکی آنکه رگهای ماساریقا که به اثناعشر و دیگر روده ها پیوسته است بیشتر بدو متصل است، و آنچه غذا راشاید از وی میکشد و به جگر میبرد و دیگر آنکه منفذ زهره که صفرا از وی به روده فرودآید و روده را از ثفل بشوید و آن را دفع کند اندر این روده گشاده است و نخست بدو رسد و چون بدو رسد صفراء خالص و تیزتر باشدو او را زودتر شوید، بدین دو سبب همیشه این روده ازثفل خالی باشد و اندر حال بیماری تنگ تر گردد و فراهم تر آید. و خاصیت رودۀ صائم آن است که همیشه تهی باشد و هیچ اندر وی درنگ نکند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
- صائم الدهر، کسی که همیشه روزه دارد:
خورنده که خیرش برآید زدست
به از صائم الدهر دنیاپرست.
سعدی (بوستان).
- صائم النهار و قائم اللیل، کسی که روز روزه دارد و شب به عبادت بسر برد

نعت فاعلی از صوم. روزه دار، هر بازدارنده ای خود را از طعام و کلام و سیر و نکاح و جز آن. (منتهی الارب) ، ایستاده و برپای. ج، صوام، صیام، صُوّم، صیم، صیّم، صیامی، نام رودۀ دوم از جملۀ شش رودۀ شکم. (غیاث اللغات). نام یکی از امعاء که از پس اثناعشر است و آن را صائم نامند چون طعام در آن ثابت نماند. معاء صائم، یعنی رودۀ روزه دار و این صائم به اثناعشر پیوسته است و صائم از بهر آن گویند که همیشه تهی باشد از ثفل و هیچ اندر وی قرار نگیرد، از بهر دو کار، یکی آنکه رگهای ماساریقا که به اثناعشر و دیگر روده ها پیوسته است بیشتر بدو متصل است، و آنچه غذا راشاید از وی میکشد و به جگر میبرد و دیگر آنکه منفذ زهره که صفرا از وی به روده فرودآید و روده را از ثفل بشوید و آن را دفع کند اندر این روده گشاده است و نخست بدو رسد و چون بدو رسد صفراء خالص و تیزتر باشدو او را زودتر شوید، بدین دو سبب همیشه این روده ازثفل خالی باشد و اندر حال بیماری تنگ تر گردد و فراهم تر آید. و خاصیت رودۀ صائم آن است که همیشه تهی باشد و هیچ اندر وی درنگ نکند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
- صائم الدهر، کسی که همیشه روزه دارد:
خورنده که خیرش برآید زدست
به از صائم الدهر دنیاپرست.
سعدی (بوستان).
- صائم النهار و قائم اللیل، کسی که روز روزه دارد و شب به عبادت بسر برد

لغت نامه دهخدا

صائق

(ءِ)

نعت فاعلی از صیق. چفسنده. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

صایغ

(یِ)

رجوع به صائغ شود

لغت نامه دهخدا

صائف

(ءِ)

ناحیتی از نواحی مدینه است. نصر گوید: موضعی است به حجاز نزدیک ذوطوی. در شعر معن بن اوس آمده است:
ففدفد عبود فخبراء صائف
فذوالحفر اقوی منهم ففدافده.
و امیه بن ابی عائذ هذلی گوید:
لمن الدیار بعلی فالاحراص
فالسودتین فمجمع الأبواص
فضهاء اظلم فالنطوف فصائف
فالنمر فالبرقات فالانحاص.
(معجم البلدان)

ناحیتی از نواحی مدینه است. نصر گوید: موضعی است به حجاز نزدیک ذوطوی. در شعر معن بن اوس آمده است:
فَفَدْفَدُ عبود فخبراءُ صائف
فذوالحفر اقوی منهم ففدافده.
و امیه بن ابی عائذ هذلی گوید:
لمن الدیار بعلی فالاحراص
فالسودتین فمجمع الأبواص
فضهاء اظلم فالنطوف فصائف
فالنمر فالبرقات فالانحاص.
(معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا

صالغ

(لِ)

گاو و گوسفند که دندان شش سالگی افکنده باشد. (منتهی الارب). گاو شش ساله و پس از این. گویند: صالغ سنه و صالغ سنتین. (مهذب الاسماء)

لغت نامه دهخدا

صائح

(ءِ)

نعت فاعلی از صیحه

لغت نامه دهخدا

صائت

(ءِ)

نعت فاعلی از صوت. فریادکننده. (منتهی الارب). آوازدهنده

لغت نامه دهخدا

صائب

(ءِ)

نعت فاعلی از صواب. رسا. رساننده. (غیاث اللغات) ، باران ریزان، نقیض خاطی. و منه المثل: مع الخواطی سهم صائب. (منتهی الارب) ، راست و درست: حدس صائب. رأی صائب: پس ملک بهتر داند و رأی او در این معنی صائب تر باشد. (تاریخ برامکه). امیری صائب تدبیر و بلندهمت بود. (حبیب السیر جزء چهارم از ج 3 ص 352) ، سهم صائب، تیر به نشانه فرودآمده

لغت نامه دهخدا

صائغی

(ءِ)

محمد بن عبدالله ، معروف به قاضی شدید، مکنی به ابی عبدالله. وی با سیرتی ستوده منصب قضاوت مرو داشت و مردی مناظر و فحل و با باطنی و ظاهری جمیل بود. نماز و قرآن بسیار میخواند. نزد قاضی محمد ارسانیدی فقه آموخت و نائب وی در قضاوت و خطبه گردید و سپس مدتی آن شغل به اصالت به وی محول شد. او از استاد خویش محمد بن حسین ارسانیدی و سیدمحمد بن ابی شجاع علوی سمرقندی و دیگران حدیث شنید. سمعانی گوید: جزئی از حدیث از وی بنوشتم و او مرا به اشتغال فقه تحریص کرد وهنگامی که من در سفر بودم درگذشت. (الانساب ص 349)

لغت نامه دهخدا

صائب

(ءِ)

مولای حبیب بن خراش حلیف أنصار. بزعم ابن کلبی او و مولای وی حبیب درک غزوۀ بدر کرده اند. و صاحب الاصابه گوید: صائب مولی حبیب بن خراش حلیف الانصار، زعم ابن الکلبی انه شهد بدراً هو و مولاه. و استدرکه ابن فتحون و ابن الاثیر

لغت نامه دهخدا

صائر

(ءِ)

حازمی گوید: وادیی است در نجد و دیگران گفته اند قریه ای است در یمن و ابوسعد ابوعبدالرحمن محمد بن علی بن مسلم بن علی صائری معروف به سلطان بدان قریه منسوب است. (معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا