- شمعله (شَ عَ لَ)
شمعل. (ناظم الاطباء). شتر مادۀ بانشاط. (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد). رجوع به شمعل شود
معنی شمعله - جستجوی لغت در جدول جو
- شمعله (شَ عَ لَ)
ابن طیسله بن جبار. از طایفۀ بنی نویره بن مالک، و از غطفان است. او از شاعران نامدار قرن اول هجری است و اشعاری در مدح محمد بن ولید بن عبدالملک دارد. درگذشت شمعله به سال 100 هجری قمری می باشد.. وی از گویندگان عرب است. (منتهی الارب)
ابن الاخضر بن هبیره الضبی. شاعر نامدار دورۀ جاهلی. از حماسه سرایان عرب بود و از وی قصاید حماسی بجای مانده است.. وی از شاعران عرب است. (از منتهی الارب)
ابن الاخضر بن هبیره الضبی. شاعر نامدار دورۀ جاهلی. از حماسه سرایان عرب بود و از وی قصاید حماسی بجای مانده است.. وی از شاعران عرب است. (از منتهی الارب)
- شمعله (تَ)
متفرق شدن قوم. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). پراکنده گشتن. (ناظم الاطباء)
- شمعله
سرود خوانی یهودان در جشن (فهر)، ماده شتر شادمان
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
زبانۀ آتش، آنچه با آن آتش را مشتعل می کنند
شعله زدن: زبانه زدن، زبانه کشیدن آتش
شعله زدن: زبانه زدن، زبانه کشیدن آتش
(شَ لَ / لِ)
لغت نامه دهخدا
شالی که بر دوش اندازند و یا بر سر مانند دستار پیچند. (از برهان) (ناظم الاطباء) (آنندراج) (از انجمن آرا) :
اوصاف شمله بر علم زر نوشته اند
القاب بندقی به سراسر نوشته اند.
نظام قاری.
شمله کاین عزتم ز دولت اوست
گردنم زیر بار منت اوست.
نظام قاری.
خرم آن شمله که با ریشه خیالی دارد
خوشدل آن خرقه که با وصله وصالی دارد.
نظام قاری.
امیدوارم که عاطفت آن حضرت چون شمله شامل حال این تنگ لباس گشته بفرمایید. (نظام قاری ص 148) ، علاقۀ دستار. تحت الحنک. شاشوله. شاغوله. (ناظم الاطباء). علاقۀ دستار. (از برهان).
- شملۀ دستار، ریشه و طره و علاقه و دنبوقه و فش پایان آن که زینت دستار است و آن تارهای آن است بی پود. (یادداشت مؤلف) : غذبه، شملۀ دستار. سمط، شملۀ دستار بر سینه و هر دو کتف افتاده. (منتهی الارب).
، دم. دنباله. دنبال. (یادداشت مؤلف)
اوصاف شمله بر علم زر نوشته اند
القاب بندقی به سراسر نوشته اند.
نظام قاری.
شمله کاین عزتم ز دولت اوست
گردنم زیر بار منت اوست.
نظام قاری.
خرم آن شمله که با ریشه خیالی دارد
خوشدل آن خرقه که با وصله وصالی دارد.
نظام قاری.
امیدوارم که عاطفت آن حضرت چون شمله شامل حال این تنگ لباس گشته بفرمایید. (نظام قاری ص 148) ، علاقۀ دستار. تحت الحنک. شاشوله. شاغوله. (ناظم الاطباء). علاقۀ دستار. (از برهان).
- شملۀ دستار، ریشه و طره و علاقه و دنبوقه و فش پایان آن که زینت دستار است و آن تارهای آن است بی پود. (یادداشت مؤلف) : غذبه، شملۀ دستار. سمط، شملۀ دستار بر سینه و هر دو کتف افتاده. (منتهی الارب).
، دم. دنباله. دنبال. (یادداشت مؤلف)
(تَ تُ)
لغت نامه دهخدا
دامن برزدن و سرعت نمودن. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). شتاب کردن. (از اقرب الموارد) ، برچیدن از خرما آنچه بر درخت باشد. (از اقرب الموارد) (منتهی الارب) (از آنندراج) (ناظم الاطباء)
(شُ لَ / لِ)
لغت نامه دهخدا
تیر شهاب. (از برهان) (ناظم الاطباء). روشنایی در شبها در آسمان که از جانبی به جانب دیگر رود. (ناظم الاطباء). رجوع به تیر شهاب شود
(شِ لَ)
لغت نامه دهخدا
هیأت در خودپیچیدگی جامه. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج) (از اقرب الموارد).
- شملهالصماء، نوعی از چادر بخود پیچیدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)
- شملهالصماء، نوعی از چادر بخود پیچیدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)
(شِ مِلْ لَ)
لغت نامه دهخدا
ناقه شمله، ماده شتر سریع و شتابرو. (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء)
(مَ عَ لَ)
لغت نامه دهخدا
مشعله. مشعل:
یکیت مشعله باید یکی دلیل به راه
دلیل خویش نبی گیر و از خردمشعل.
ناصرخسرو (دیوان چ تقوی ص 249).
چون نگیری سلسلۀ داود را
حجت اینک داشت پیشت مشعله.
ناصرخسرو.
بد توان از خلق متواری شدن پس برملا
مشعله در دست ومشک اندر گریبان داشتن.
سنائی.
دست صبا برفروخت مشعلۀ نوبهار
مشعله داری گرفت کوکبۀ شاخسار.
خاقانی.
در شب حیرت گناه، راه امان گم کند
پیش بود عفو او مشعلۀ اقتدار.
خاقانی.
به شب، هزار پسر جرعه ریخته به سرش بر
به روز، مشعلۀ تابناک داده به دستش.
خاقانی.
تا مگر مشغلۀ پاسبان بنشیند و مشعلۀ کاروانیان فرومیرد. (سندبادنامه ص 220). بخت بیداراو تا چون مشعله همه اجزا چشم کرده است، چشم حوادث در شبهای فترت خیال فتنه به خواب ندیده است. (سندبادنامه ص 16).
چون مشعله پیش بین موافق
چون صبح پسین منیر و صادق.
نظامی.
ای مشعلۀ نشاطجویان
صاحب رصد سرودگویان.
نظامی.
هزاران مشعله برشد همه مسجد منور شد
بهشت و حوض کوثر شد پر از رضوان پر از حورا.
مولوی (دیوان کبیر ج 1 ص 46).
مشعله ای برفروز مشغله ای پیش گیر
تا ببرند از سرت زحمت خواب و خمار.
سعدی.
مشعله ای برفروخت پرتو خورشید عشق
خرمن خاصان بسوخت خانقه عام رفت.
سعدی.
در دل سعدی است چراغ غمت
مشعله ای تا ابد افروخته.
سعدی.
- مشعلۀ خاوری، کنایه از خورشید جهان آراست. (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب عالمتاب. (مجموعۀ مترادفات ص 13). خورشید.
- مشعلۀ روز، کنایه از خورشید جهان آراست. (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب عالمتاب. (مجموعۀ مترادفات ص 13). مشعلۀ خاوری است که آفتاب عالتماب باشد. (برهان). و رجوع به ترکیب قبل شود.
- مشعلۀ صبح، کنایه از خورشید جهان آراست. (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب. (فرهنگ رشیدی) :
مشعلۀ صبح تو بردی به شام
کاذب و صادق تو نهادیش نام.
نظامی.
- مشعلۀ گیتی فروز، مشعلۀ صبح است که کنایه از آفتاب عالمتاب باشد. (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب. (فرهنگ رشیدی) (مجموعۀ مترادفات ص 13).
- ، اشاره به حضرت رسول صلوات اﷲ علیه و آله. (برهان) (آنندراج). و رجوع به ترکیب مشعل گیتی فروز ذیل مشعل شود
مشعل. (منتهی الارب). مشعله دان. ج، مشاعل. (مهذب الاسماء). جایی که در آن آتش افروزند. (از اقرب الموارد). و رجوع به مشعله شود
یکیت مشعله باید یکی دلیل به راه
دلیل خویش نبی گیر و از خردمشعل.
ناصرخسرو (دیوان چ تقوی ص 249).
چون نگیری سلسلۀ داود را
حجت اینک داشت پیشت مشعله.
ناصرخسرو.
بد توان از خلق متواری شدن پس برملا
مشعله در دست ومشک اندر گریبان داشتن.
سنائی.
دست صبا برفروخت مشعلۀ نوبهار
مشعله داری گرفت کوکبۀ شاخسار.
خاقانی.
در شب حیرت گناه، راه امان گم کند
پیش بود عفو او مشعلۀ اقتدار.
خاقانی.
به شب، هزار پسر جرعه ریخته به سرش بر
به روز، مشعلۀ تابناک داده به دستش.
خاقانی.
تا مگر مشغلۀ پاسبان بنشیند و مشعلۀ کاروانیان فرومیرد. (سندبادنامه ص 220). بخت بیداراو تا چون مشعله همه اجزا چشم کرده است، چشم حوادث در شبهای فترت خیال فتنه به خواب ندیده است. (سندبادنامه ص 16).
چون مشعله پیش بین موافق
چون صبح پسین منیر و صادق.
نظامی.
ای مشعلۀ نشاطجویان
صاحب رصد سرودگویان.
نظامی.
هزاران مشعله برشد همه مسجد منور شد
بهشت و حوض کوثر شد پر از رضوان پر از حورا.
مولوی (دیوان کبیر ج 1 ص 46).
مشعله ای برفروز مشغله ای پیش گیر
تا ببرند از سرت زحمت خواب و خمار.
سعدی.
مشعله ای برفروخت پرتو خورشید عشق
خرمن خاصان بسوخت خانقه عام رفت.
سعدی.
در دل سعدی است چراغ غمت
مشعله ای تا ابد افروخته.
سعدی.
- مشعلۀ خاوری، کنایه از خورشید جهان آراست. (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب عالمتاب. (مجموعۀ مترادفات ص 13). خورشید.
- مشعلۀ روز، کنایه از خورشید جهان آراست. (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب عالمتاب. (مجموعۀ مترادفات ص 13). مشعلۀ خاوری است که آفتاب عالتماب باشد. (برهان). و رجوع به ترکیب قبل شود.
- مشعلۀ صبح، کنایه از خورشید جهان آراست. (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب. (فرهنگ رشیدی) :
مشعلۀ صبح تو بردی به شام
کاذب و صادق تو نهادیش نام.
نظامی.
- مشعلۀ گیتی فروز، مشعلۀ صبح است که کنایه از آفتاب عالمتاب باشد. (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا). کنایه از آفتاب. (فرهنگ رشیدی) (مجموعۀ مترادفات ص 13).
- ، اشاره به حضرت رسول صلوات اﷲ علیه و آله. (برهان) (آنندراج). و رجوع به ترکیب مشعل گیتی فروز ذیل مشعل شود
مشعل. (منتهی الارب). مشعله دان. ج، مشاعل. (مهذب الاسماء). جایی که در آن آتش افروزند. (از اقرب الموارد). و رجوع به مشعله شود
(مُ عِ لَ)
لغت نامه دهخدا
مؤنث مشعل. یقال: جراد مشعله و کتیبه مشعله،أی متفرق. (منتهی الارب). کتیبه مشعله، سواران پراکنده و متفرق. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). لشکری پراکنده. (مهذب الاسماء). و رجوع به مشعل شود
(شَ چَ / چِ)
لغت نامه دهخدا
شمع خرد استصباح را. (یادداشت مؤلف) ، تیر کوچک که زیردیوار یا سقف شکسته نهند نیوفتادن آنرا. (یادداشت مؤلف). رجوع به شمع شود، کبریت که به جای چوب مادۀ شمعی دارد. شمع سخت خرد که بر سر آن گوگرد باشد و چون کبریت بکار برند. (یادداشت مؤلف)
محمد بن حسن بن سهل، برادر ذوالریاستین فضل بن سهل. این مرد از طرفداران علوی صاحب زنج بود و بعد تسلیم خلیفه شد و در خفا برای علویان دعوت کرد و به سال 286 هجری قمری کشته شد. (مروج الذهب ج 2 ص 333).... در عهد معتضد از وی سعایت کردند که از برای مرد گمنامی دعوت می کند و گروهی از لشکریان را فاسد کرده است و معتضد او را با عبدالله بن المهتدی بگرفت و هرچه از شمیله پرسیدند به چیزی اقرار نکرد. پس او را به خشبۀ خیمه بستند و آتش برافروختند و شمیله را بر آن آتش کباب کردند... و اقرار نکرد تا سرش ببریدند. (از مجمل التواریخ و القصص ص 367)
(شَ لَ / لِ)
لغت نامه دهخدا
شمع خواه از موم باشد و یا از پیه. (برهان). شمع. (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، نوعی از برنج. (ناظم الاطباء) (انجمن آرا) (آنندراج) (از برهان). در فرهنگهای دسترس من جز یک شعر بسحاق شاهدی برای شماله نیست، ولی در سروری، شعوری و برهان به این کلمه معنی شمع نیز داده اند و گمان می کنم فرهنگ نویسی بار اول معنی شماله را ندانسته و آنرا صفت گونه برای برنج دانسته بمعنی شمع (در همین شعر). فرهنگ انجمن آرا با این که تذکر نداده گویا ملتفت این خطا بوده و معنی شمع را به شماله نداده است. (یادداشت مؤلف) :
آن شمعها که در دل بسحاق برفروخت
از رهگذار نور برنج شماله بود.
بسحاق اطعمه
آن شمعها که در دل بسحاق برفروخت
از رهگذار نور برنج شماله بود.
بسحاق اطعمه
(مُ مَ عِلْ لَ)
لغت نامه دهخدا
شتر مادۀ دراز و شتاب. (از منتهی الارب) (از آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) ، زن پرحرکت. (از اقرب الموارد) ، عزم حاد. (از اقرب الموارد) (محیطالمحیط) ، غاره مشمعله، غارت از هر طرف. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، قربه مشمعله، که آب آن روان شود. (از اقرب الموارد)
مشعله در فارسی: چراغدان چراغواره شماله مشعل: هزاران مشعله بر شد همه مسجد منور شد بهشت وحوض کوثر شد پر از رضوانپرازحورا. (دیوان کبیر)، جمع مشاعل. یا مشعله خاوری. خورشید. یامشعله روز. خورشید. یا مشعله صبح. خورشید. یا مشعله گیتی فروز. خورشید، حضرت رسول ص
چراغ، قندیل، سراج، مصباح، مشعل
مشعل چوبی