- شلبار
شلوار
معنی شلبار - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
شیر. اسد (به لغت مردم گیلان) : ابوالحسن کوشیاربن لبان و یروی لبار ولبار بلغه الجیل الاسد. (تتمۀ صوان الحکمه ص 83)
(شَلْ)
لغت نامه دهخدا
ازار. پوشاک پاها. تنبان. (از انجمن آرا) (از آنندراج) (ناظم الاطباء). جامه ای که مردان و گاهی زنان پوشند و آن از کمر تا قوزک پاها را می پوشاند. سراویل. سروال. مئزر. ایزار. (یادداشت مؤلف). ازار. (دهار). بمعنی ازار و مرکب است از شل که بمعنی ران است و وار که کلمه نسبت است. (غیاث) (از آنندراج) : (مردم روس) از صد گز کرباس کمتر یا بیشتر یک شلوار دوزند و اندر پوشندو همه بر سر زانو گرد کرده دارند. (حدود العالم).
هم از شعر پیراهنی لاژورد
یکی سرخ شلوار و مقناع زرد.
فردوسی.
پیراهنکی برید و شلواری
از بیرم سبز و از گل حمری.
منوچهری.
پیراهنکی بی آستین لیکن
شلوار چو آستین بوعمری.
منوچهری.
چه سود این بند سخت دلپسندت
که بی شلوار بدشلواربندت.
(ویس و رامین).
چه بندی بند شلوارت به کوشش
که بی شلوار زو نایدت پوشش.
(ویس و رامین).
بودلف به شلواری و چشم بسته آنجا بنشانده. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 171).
تن همان خاک گران و سیه است ار چند
شارۀ و آبفت کنی کرته و شلوارش.
ناصرخسرو.
اندر کتاب صورت پادشاهان بنی ساسان گفته است که پیراهن او به دینارها بود و شلوار آسمان گون. (مجمل التواریخ و القصص).
از مکرمت توست که پیوسته نهفته ست
این شخص به درّاعه و این پای به شلوار.
سنایی.
شفیع بسته گریبان و بسته بند ازار
چنان نباشد کآید بر تو بی شلوار.
سنایی.
همچو دف کاغذینش پیراهن
همچو چنگش پلاس بین شلوار.
خاقانی.
تو قبا می خواستی خصم از نبرد
رغم تو کرباس راشلوار کرد.
مولوی.
چادر آن صنم ابر است و قصاره رعدش
آتش برق نموده ست ز گلگون شلوار.
نظام قاری.
برمیکنم به روی میان بند جانماز
لنگوته را معارض شلوار می کنم.
نظام قاری.
شلوار سرخ والا منمای ای نگارین
یا دامنی برافکن یا چادری فروهل.
نظام قاری.
عروسانه این نوگل سرمه ای
به پا کرده شلوار فیروزه ای.
ملاطغرا (از آنندراج).
- امثال:
شلوار ندارد بند شلوارش را می بندد. (امثال و حکم دهخدا).
- بدشلوار، شهوت ران. شهوت پرست. زنباره. (یادداشت مؤلف).
- پاک شلوار، عفیف. مقابل بد شلوار.
- پاک شلواری، عفت. مقابل شهوت رانی: خاصه ادب نفس و تواضع و پارسایی و راستگویی و پاک شلواری و بی آزاری. (منتخب قابوسنامه ص 37).
- شلوار زرد کردن، کنایه از ترس و بیم فوق العاده شدید است. (فرهنگ لغات عامیانه).
- شلوار کسی را کندن، شلوار او را بیرون کردن.
- ، کنایه است از بی آبرو کردن و رسواساختن کسی و مغلوب و منکوب کردن او. این لفظ که بصورت دشنام در نزاعها بمیان می آید، معمولاً صورت تهدید دارد. گاه نیز بر سبیل بیان ماوقع ممکن است کسی رفتار سخت و شدید خود را با طرف خود به کندن و درآوردن شلوار طرف تعبیر کند. گاه نیز به جای شلوار لفظ ’تنبان’ استعمال میشود و در نزاعها گاه عملاً نیز شلوار خصم را پاره میکنند. (از فرهنگ لغات عامیانه).
- شلوارکن کردن، شلوار کسی را کندن. (فرهنگ لغات عامیانه). رجوع به ترکیب شلوار کسی را کندن شود.
- کیک در شلوار افتادن (درافتادن) ، از پیش آمدی سخت ناراحت و آواره گشتن. دچار اضطراب و نگرانی شدن:
کله آنگه نهی که درفتدت
ریگ در موزه کیک در شلوار.
سنایی.
، تنبان پاچه کوتاه. (ناظم الاطباء) (برهان)، پایجامه ای که مسافران پوشند. (ناظم الاطباء)، زیرجامه. (انجمن آرا)
هم از شعر پیراهنی لاژورد
یکی سرخ شلوار و مقناع زرد.
فردوسی.
پیراهنکی برید و شلواری
از بیرم سبز و از گل حمری.
منوچهری.
پیراهنکی بی آستین لیکن
شلوار چو آستین بوعمری.
منوچهری.
چه سود این بند سخت دلپسندت
که بی شلوار بدشلواربندت.
(ویس و رامین).
چه بندی بند شلوارت به کوشش
که بی شلوار زو نایدت پوشش.
(ویس و رامین).
بودلف به شلواری و چشم بسته آنجا بنشانده. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 171).
تن همان خاک گران و سیه است ار چند
شارۀ و آبفت کنی کرته و شلوارش.
ناصرخسرو.
اندر کتاب صورت پادشاهان بنی ساسان گفته است که پیراهن او به دینارها بود و شلوار آسمان گون. (مجمل التواریخ و القصص).
از مکرمت توست که پیوسته نهفته ست
این شخص به درّاعه و این پای به شلوار.
سنایی.
شفیع بسته گریبان و بسته بند ازار
چنان نباشد کآید بر تو بی شلوار.
سنایی.
همچو دف کاغذینش پیراهن
همچو چنگش پلاس بین شلوار.
خاقانی.
تو قبا می خواستی خصم از نبرد
رغم تو کرباس راشلوار کرد.
مولوی.
چادر آن صنم ابر است و قصاره رعدش
آتش برق نموده ست ز گلگون شلوار.
نظام قاری.
برمیکنم به روی میان بند جانماز
لنگوته را معارض شلوار می کنم.
نظام قاری.
شلوار سرخ والا منمای ای نگارین
یا دامنی برافکن یا چادری فروهل.
نظام قاری.
عروسانه این نوگل سرمه ای
به پا کرده شلوار فیروزه ای.
ملاطغرا (از آنندراج).
- امثال:
شلوار ندارد بند شلوارش را می بندد. (امثال و حکم دهخدا).
- بدشلوار، شهوت ران. شهوت پرست. زنباره. (یادداشت مؤلف).
- پاک شلوار، عفیف. مقابل بد شلوار.
- پاک شلواری، عفت. مقابل شهوت رانی: خاصه ادب نفس و تواضع و پارسایی و راستگویی و پاک شلواری و بی آزاری. (منتخب قابوسنامه ص 37).
- شلوار زرد کردن، کنایه از ترس و بیم فوق العاده شدید است. (فرهنگ لغات عامیانه).
- شلوار کسی را کندن، شلوار او را بیرون کردن.
- ، کنایه است از بی آبرو کردن و رسواساختن کسی و مغلوب و منکوب کردن او. این لفظ که بصورت دشنام در نزاعها بمیان می آید، معمولاً صورت تهدید دارد. گاه نیز بر سبیل بیان ماوقع ممکن است کسی رفتار سخت و شدید خود را با طرف خود به کندن و درآوردن شلوار طرف تعبیر کند. گاه نیز به جای شلوار لفظ ’تنبان’ استعمال میشود و در نزاعها گاه عملاً نیز شلوار خصم را پاره میکنند. (از فرهنگ لغات عامیانه).
- شلوارکن کردن، شلوار کسی را کندن. (فرهنگ لغات عامیانه). رجوع به ترکیب شلوار کسی را کندن شود.
- کیک در شلوار افتادن (درافتادن) ، از پیش آمدی سخت ناراحت و آواره گشتن. دچار اضطراب و نگرانی شدن:
کله آنگه نهی که درفتدت
ریگ در موزه کیک در شلوار.
سنایی.
، تنبان پاچه کوتاه. (ناظم الاطباء) (برهان)، پایجامه ای که مسافران پوشند. (ناظم الاطباء)، زیرجامه. (انجمن آرا)
(شَلْ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان سلطانیۀ بخش مرکزی شهرستان زنجان. آب آن از چشمه و رودخانه. سکنۀ آن 213 تن. محصول عمده آنجا غلات است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)
(شَ)
لغت نامه دهخدا
ملچ. ملج. نارون. (یادداشت مؤلف). ملیچ. ملیج. لروت. لونگا. (از جنگل شناسی ج 1 ص 210). رجوع به مترادفات کلمه شود
(شِ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از بخش قلعه زراس شهرستان اهواز. سکنۀ آن 145 تن. آب آنجا ازقنات و چشمه. محصول عمده آنجا غلات. صنایع دستی زنان کرباس بافی است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)
نام طایفه ای است در جبل الدروز سوریه. (از معجم قبائل العرب)
شیاف دراز. (از بحر الجواهر) ، گودیی است در دریا که گرداب نامیده شود. (شعوری ج 2 ص 121)
جامه ای که مردان و گاهی زنان پوشند و آن از کمر تا قوزک پاها را میپوشانند
تنبان، زیرجامه، سروال
دیدن شلوار به خواب بر سه وجه بود. اول: زن. دوم: کنیزک. سوم: خادم.
اگر دید ایزارش پشمین یا پنبه بود، دلیل که زن او دیندار بود، اگر دید ایزار کهن و چرکین داشت، تاویلش به خلاف این بود. اگر بیند ایزار قزین یا ابریشمین داشت، دلیل که وی را زنی معاشره بود. جابر مغربی
ایزار در خواب زن بود. اگر دید که ایزار در میان بست، دلیل بود که زن خواهد یا کنیزکی خرد. اگر بیند که ایزار وی ضایع شد، دلیل که از زن جدا شود. اگر بیند که ایزارش بدرید، دلیل نقصان و عیب زن بود اگر دید که ایزار وی به آتش سوخت، دلیل آفت و بیماری زن بود. محمد بن سیرین
ایزار در خواب زن بود. اگر دید که ایزار در میان بست، دلیل بود که زن خواهد یا کنیزکی خرد. اگر بیند که ایزار وی ضایع شد، دلیل که از زن جدا شود. اگر بیند که ایزارش بدرید، دلیل نقصان و عیب زن بود اگر دید که ایزار وی به آتش سوخت، دلیل آفت و بیماری زن بود. محمد بن سیرین
لنگه ی شلوار
زیر شلوار