- سوررئالیسم
- سوررئالیسم (Surrealism) یا فرا واقع گرایی یک جنبش هنری است که در دهه های اولیهٔ قرن بیستم در اروپا به وجود آمد و تأثیر گسترده ای در هنرهای تصویری، ادبیات، فیلم سازی و فلسفه داشت. این جنبش به تأکید بر آزادی خلاقیت بیشتر، استفاده از تصاویر ناخودآگاه، خواب و واقعیت های روانی پرداخته و تلاش دارد تا مرزهای بین واقعیت و خیال را شکسته و به نوآوری و غنا در هنر دست یابد.
ویژگی های کلیدی سوررئالیسم عبارتند از:
1. تصاویر ناخودآگاه : استفاده از تصاویری که از ناخودآگاه ذهنیات نشأت می گیرند و معمولاً خیال پردازانه و اغراق آمیز هستند.
2. نادیده گرفتن منطق و منطقی بودن : تصاویر و آثار سوررئالیسم به طور واضح از منطق معمولی و استانداردهای تجربی اجتناب می کنند و به جای آن، به ابعاد دیگری از واقعیت و احساسات انسانی می پردازند.
3. خودآگاهی و پیامدهای روانی : تمرکز بر روی خودآگاهی، روان شناسی عمیق و انعکاسی از پیچیدگی های داخلی انسان ها و نگرانی های روانی.
4. تکرار و تغییر از الگوهای معمول : شکستن از الگوهای معمول و تکراری و ارایهٔ چیزی بسیار عجیب و غیرمنتظره.
5. آزادی خلاقیت : تأکید بر آزادی خلاقیت و عبور از محدودیت های فرهنگی و اجتماعی.
سوررئالیسم به ویژه توسط هنرمندانی مانند آندره برتون، سلوادور دالی، رنه ماگریت، ماکس ارنست و غیره، در آثارشان تجسم شد و به عنوان یکی از جنبش های اصلی هنری قرن بیستم شناخته می شود.
جنبشی در هنر که در اواسط دهه 1920 در عرصه های نقاشی، ادبیات و سینما پدید آمد. سوررئالیسم، مخالف قراردادهای رایج بود و تمایلات پوچ گرایانه داشت و در ضمن در پی آن بود که با ارائه آموزش های فروید و با تکیه بر اندیشه های مارکس، نقدی سیاسی و اعتراض آمیز نسبت به نهادهای تثبیت شده ای چون حکومت عرضه کند. نظریه پرداز مطرح این جنبش آندره برتون (Andre Burton) بود و از نظر او رویا، توهم و فعالیت ناخودآگاه ذهن، جلوه گاه هنر واقعی و حتی فرا واقعی بود.سینمای سوررئالیستی مرز بین واقعیت درونی و واقعیت بیرونی را مخدوش کرد و به استدلال علت و معملولی پایان داد و در عین حال بر شانس و اتفاقات تصادفی تاکید کرد. این سینما در پی آن بود که حالت های غیر عقلایی، عصبی و حتی ترسناک ذهن را به تصویر بکشد. فیلم ساز مطرح این جنبش، لوئیس بونوئل (Luis Buñuel) و فیلم مهم او سگ آندلسی (1928- An Andalusian Dog) است.
