معنی حمد در فرهنگ فارسی عمید

ستایش کردن، شکر کردن، ستایش، ستودن، ثناگویی، سپاس، شکر

معنی حمد در لغت نامه دهخدا

مَحمِدو مَحمَد و مِحمِدَه و مَحمَدَه. ستودن و شکر کردن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (تاج المصادر بیهقی). سپاس داری کردن. (المصادر زوزنی)، راضی شدن، ادای حق کردن. (منتهی الارب). جزا دادن. (اقرب الموارد)، ستوده و موافق یافتن زمین را. (منتهی الارب) (اقرب الموارد)، خشم گرفتن: حَمِدَ، خشم گرفت. (منتهی الارب)

معنی حمد در لغت نامه دهخدا

الحمد، نام دیگر سورۀ سبع المثانی و فاتحه الکتاب

معنی حمد در لغت نامه دهخدا

ستایش و شکر. (منتهی الارب) (اقرب الموارد). نقیض ِ ذم و نکوهش. و حمد اعم است از شکر. سپاسداری. و به اصطلاح خاص بیان کبریا و جلال عظمت حق سبحانه تعالی را گویند و بعضی از محققان نوشته اند: حمد در لغت ثناگویی است بر جمیل و خوبی اختیاری کسی برای تعظیم وی اعم از آنکه جمیل و خوبی نعمت بوده باشد یا غیرنعمت، چنانکه گویی زید خوشنویس است و کتاب خوب میخواند و در اصطلاح فعلی است که آگاهی دهد از تعظیم منعم خواه به زبان باشد خواه به دل و خواه به دست و مدح آن است که ثنای به زبان باشد بر خوبی کسی که آن خوبی به اختیار او نباشد، چنانکه گویی زید در کمال حسن است. و نزد بعضی حمد و مدح مترادفند، اختیاری و غیراختیاری شرط نیست. (غیاث). حمد وصف بجمیل است بر جمیل اختیاری بقصد تعظیم و نقیض آن ذم است. حمد فقط با زبان ادا میگردد و ممکن است در ازاء نعمت باشد یا نباشد و بقید ’اختیاری’ دانسته میشود که حمد اخص است از مدح. و در تعریف حمد اینگونه نیز تعبیر شده است که: ثنای بزبان است بر جمیل اختیاری از انعام یا غیر آن و مدح ثنای بلسان است بر جمیل بطور مطلق. مثلاً میتوان گفت من مدح میکنم لؤلؤرا که صفا دارد ولی گفته نمیشود حمد میکنم آنرا پس حمد اختصاص بفاعل مختار پیدا میکند ولی مدح نه زیرا مدح بر زنده و غیر زنده واقع میشود بعضی صحت مدح بر غیر اختیاری را منع میکنند و در اینجا سیدسند در حاشیۀ ایساغوجی شرح مبسوطی دارد. گروهی حمد و مدح را مترادف دانند. معنی جمیل اختیاری که در تعریف حمد رفت اینست که به اختیار صادر گردد، چنانکه مشهور است یاآنکه صادر از مختار باشد اگرچه خود مختارفیه نباشد، چنانکه بعضی از متأخران گفته اند و بنابر قول دوم به صفات خداوند نقض نمیگردد، زیرا صفات خداوند از مختار صادر است که ذات خداوند بوده باشد، یعنی صفات خدامستند به او هستند اگرچه از او به اختیار صادر نگردیده اند و بنابر قول اعم باید از اختیاری اراده کرد. معنی اعمی را که هم اختیاری حقیقی را شامل گردد و هم آنرا که بمنزلۀ اختیاری است و بنابراین صفات خداوند بمنزلۀ افعال اختیاری هستند، زیرا ذات در آنها مستقل است و به امر خارجی احتیاج ندارد، چنانکه شأن افعال اختیاری چنین است. اعتقاد بجنان (قلب) و عمل به ارکان در تعریف حمد معتبر نیست، زیرا هر یک از آن دو شرط هستند. حمد در عرف همان شکر لغوی است و آن فعلی است که مشعر به تعظیم منعم است بسبب آنکه منعم است. بعض صوفیه گویند: زبان حمد سه قسم است: زبان انسانی، زبان روحانی و زبان ربانی. زبان انسانی حمد عوام راست که انعام و اکرام حق تعالی را با زبان گویند وبقلب اعتقاد کنند. و اما زبان روحانی خواص راست که برای رموز و لطیفه های آفرینش حق تعالی ذکر قلبی دارند. اما زبان ربانی به عارفان اختصاص دارد و آن حرکت سِرّ است بقصد شکر حق جل َّ و علی ̍ بعد ادراک لطائف معارف و غرائب کواشف به نعت مشاهده و غیبت در قربت و چیدن میوۀ انس و فروشدن روح در نحو قدس و چشیدن اسراربمباشرت انوار. برای تفصیل و شرح بیشتر رجوع به کشاف اصطلاحات الفنون و تعریفات جرجانی شود:، جهاندار محمود جویای حمد، کزو در همه دل بود جای حمد.، فردوسی.، سپاس و حمد و ثنا و شکر مر آفریدگاری عز اسمه را... (کلیله و دمنه).، خود نه زبان در دهان عارف مدهوش، حمد و ثنا میکند که موی بر اعضا.، سعدی.، کسی بحمد و ثنای برادران عزیز، ز عیب خویش نباید که بی خبرباشد.، سعدی.، - بحمداﷲ، ترکیبی است که بمنظور شکر و سپاس بصورت جملۀ اعتراضی در نثر و نظم آید:، بحمداﷲ این سیرت و رای راست، اتابک ابو نصر بن سعد راست.، سعدی.، نظر پاک مرا دشمن اگر طعنه زند، دامن دوست بحمداﷲ از آن پاکتر است.، سعدی.، - حمد حالی،حمدی است که بر حسب روح و قلب باشد چون اتصاف بکمالات علمی و عملی و تخلق به اخلاق الهی. (تعریفات جرجانی).، - حمد عرفی، فعلی است که مشعر به تعظیم منعم باشد، بعلت آنکه منعم است خواه بزبان باشد یا به ارکان. (تعریفات ص 64).، - حمد فعلی، انجام دادن کارهای بدنی برای خشنودی خداوند است. (تعریفات).، - حمد قولی، حمد و ثنای حق است بزبان. رجوع به تعریفات جرجانی شود.، - حمد لغوی، وصف بجمیل است بجهت تعظیم در بزرگداشت فقط با زبان. (تعریفات).،، ادای حق. (منتهی الارب)،، {{صِفَت}} محمود. پسندیده: رجل حمد و منزل حمد. (اقرب الموارد)

معنی حمد در فرهنگ واژه مترادف متضاد

تمجید، ثنا، ستایش، شکر، مدح، مدیحه، ستودن، ستایش کردن، متضاد: هجو گفتن

معنی حمد - جستجوی لغت در جدول جو

حمد

فرهنگ فارسی عمید

حمد

لغت نامه دهخدا

حمد

لغت نامه دهخدا

حمد

لغت نامه دهخدا

حمد

فرهنگ لغت هوشیار

حمد

فرهنگ فارسی معین

حمد

فرهنگ واژه فارسی سره

حمد

فرهنگ واژه مترادف متضاد

حامد

(پسرانه)

سپاسگزار

فرهنگ نامهای ایرانی

حمید

(پسرانه)

ستوده، از نامهای خداوند

فرهنگ نامهای ایرانی

احمد

(پسرانه)

بسیار ستوده، یکی از نامهای پیامبر (ص)

فرهنگ نامهای ایرانی

احمد

ستوده تر

فرهنگ فارسی عمید

حمده

(حُ مَ دَ)

بسیار ستاینده. (منتهی الارب). بسیار حمدکننده اشیاء را. (اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

تحمد

(اِ تِ)

منت برنهادن. (تاج المصادر بیهقی). تمدح. (زوزنی). تمدح و منت نهادن. (آنندراج). تحمد بر کسی، منت نهادن بر وی. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد) (قطر المحیط)

لغت نامه دهخدا

احمد

(اَ مَ)

احسن. بغایت ستوده. ستوده تر. حمیدتر. مستدعی بسیار حمد. اکسب للحمد: العود احمد: چون باریتعالی او را از اکرام نفوس در مناقب و مفاخر شناخت لاجرم از برای وی احمد انواع منایا و احسن اقسام رزایا مقدر ساخت. (ترجمه تاریخ یمینی)

لغت نامه دهخدا

حمده

(حَ دَ)

بنت واثق الهیتینه. یکی از زنان بسیار دانشمند که در حدیث و فقه و دیگر علوم عصر خویش تبحر داشت. و در اواخر قرن چهارم هجری در بغداد میزیست و فصاحت و طلاقت لسان مخصوص داشت. وعظ و نصایح سودمندش خیلی مؤثر بوده و در مجلسی مخصوص بخویش وعظ میکرد و ابن سمعان که یکی ازمشاهیر محدثان است از وی احادیثی روایت میکند. (قاموس الاعلام)

لغت نامه دهخدا

حمده

(حَ دَ)

محموده. (از اقرب الموارد) : امراءه حمده، ای محموده. (اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

حمدی

(حَ)

یکی از قدمای شعرای عثمانی است که در ایاصوفیه بمداحی میپرداخت و نسب خود را بشیخ سعدی شیرازی منتهی میساخت. قصائد و اشعار فراوانی از بر میدانست. (قاموس الاعلام ترکی)

لغت نامه دهخدا

رمد

از سرما مردن، از میان بردن چشم آماه از بیماری ها چشم آماسیده، آب بدمزه، آب شور، چرکین: جامه، جمع رمداء، شترمرغان درد چشم، ورمی که در طبقه ملتحمه پدید آید

فرهنگ لغت هوشیار