معنی اغروی - جستجوی لغت در جدول جو

اغروی

لغت نامه دهخدا

غروی

اهل نجف، از مردم نجف

فرهنگ فارسی عمید

اغری

دزد به زبان ترکی

فرهنگ فارسی عمید

اخروی

مربوط به جهان دیگر، آن جهانی

فرهنگ فارسی عمید

غروی

(غَرْ)

بیرونی در الجماهر گوید (ص 90) : همان اسپیدچشمه است که به غروی معروف می باشد. رجوع به اسپیدچشمه شود

لغت نامه دهخدا

اغوی

(اَ وا)

پرغوغاتر.
- امثال:
اغوی من غوغاء الجراد. (از مجمعالامثال میدانی)

لغت نامه دهخدا

اروی

(اَ وا)

نام دهی است بمرو. (منتهی الارب). یکی از قرای مرو بدوفرسنگی آن و ابوالعباس احمد بن محمد بن عمیره بن عمرو بن یحیی بن سلیم الارواوی بدان منسوبست. (معجم البلدان).

لغت نامه دهخدا

اروی

(اَ وا)

جمع واژۀ ارویّه، به معنی بز کوهی ماده و آن جمع کثرت است بر غیرقیاس. (منتهی الارب). یاقوت گوید: اروی، و هو فی الاصل جمع ارویه و هو الانثی من الوعل و هو افعوله الا انهم قلبوا الواو الثانیه یاءً و أدغموها فی التی بعدها و کسروا الاولی لتسلم الیاء و تقول ثلاث اراوی فاذا کسرت فهی الاروی علی افعل بغیر قیاس و به سمیت المراءه. (معجم البلدان در کلمه اروی)

جَمعِ واژۀ اُرْویّه، به معنی بز کوهی ماده و آن جمع کثرت است بر غیرقیاس. (منتهی الارب). یاقوت گوید: اروی، و هو فی الاصل جمع ارویه و هو الانثی من الوعل و هو افعوله الا انهم قلبوا الواو الثانیه یاءً و أدغموها فی التی بعدها و کسروا الاولی لتسلم الیاء و تقول ثلاث اراوی فاذا کسرت فهی الاروی علی افعل بغیر قیاس و به سمیت المراءه. (معجم البلدان در کلمه اروی)

لغت نامه دهخدا

اروی

(اَ وا)

نعت تفضیلی از ری ّ و روی ̍. سیراب تر.
- امثال:
اروی من الحوت.
اروی من النعامه، لانها ترید الماء فان رائته شربته عبثاً.
اروی من النمل، لانها تکون فی الفلوات.
اروی من بکر هبنقه، هو یزید بن ثروان و هو الذی یحمق و کان بکره یصدر عن الماء مع الصادر و قد روی ثم یرد مع الوارد قبل ان یصل الی الکلأ.
اروی من حیه، لانها تکون فی القفار فلاتشرب الماء و لاتریده.
اروی من ضب ّ، چه او آب نخورد و استنشاق باد سرد او را بس باشد.
اروی من معجل اسعد، وی مردی احمق بود و در غدیری افتاد، پس پسر عموی خود اسعد را ندا کرد و گفت ویلک ناولنی شیئاً اشرب الماء و همچنین فریاد میکرد تا غرق شد و اصمعی در کتاب امثال خویش گوید اروی من معجل اسعد مشدداً و المعجل الذی یجلب الابل جلبه ثم یحدرها الی اهل الماء قبل ان ترد الابل. اصمعی لفظ مزبور را شرح کرده ولی قصۀ مثل را نیاورده است و اسعد بدین تأویل قبیله ای است. (مجمع الامثال میدانی).
الجرع اروی و الرشف انقع.

نعت تفضیلی از رَی ّ و رِوی ̍. سیراب تر.
- امثال:
اروی من الحوت.
اروی من النعامه، لانها ترید الماء فان رائته شربته عبثاً.
اروی من النمل، لانها تکون فی الفلوات.
اروی من بکر هبنقه، هو یزید بن ثروان و هو الذی یحمق و کان بکره یصدر عن الماء مع الصادر و قد روی ثم یَرد مع الوارد قبل ان یصل الی الکلأ.
اروی من حیه، لانها تکون فی القفار فلاتشرب الماء و لاتریده.
اروی من ضب ّ، چه او آب نخورد و استنشاق باد سرد او را بس باشد.
اروی من معجل اَسعد، وی مردی احمق بود و در غدیری افتاد، پس پسر عموی خود اسعد را ندا کرد و گفت ویلک ناولنی شیئاً اشرب الماء و همچنین فریاد میکرد تا غرق شد و اصمعی در کتاب امثال خویش گوید اروی من معجل اسعد مشدداً و المعجل الذی یجلب الابل جلبه ثم یحدرها الی اهل الماء قبل ان ترد الابل. اصمعی لفظ مزبور را شرح کرده ولی قصۀ مثل را نیاورده است و اسعد بدین تأویل قبیله ای است. (مجمع الامثال میدانی).
الجرع ُ اَروی و الرشف اَنقع.

لغت نامه دهخدا

اروی

ابن الندیم در فصل اسماء الکتب المؤلفه فی المواعظ و الاّداب و الحکم للفرس و الروم آرد: کتاب اروی و ذکر دیرها و ما تکلمت به من الحکمه. (الفهرست ابن الندیم چ مصر ص 439)
نامی از نامهای زنان عرب، از جمله نام مادر عثمان. (از منتهی الارب)

ابن الندیم در فصل اسماء الکتب المؤلفه فی المواعظ و الاَّداب و الحکم للفرس و الروم آرد: کتاب اروی و ذکر دیرها و ما تکلمت به من الحکمه. (الفهرست ابن الندیم چ مصر ص 439)
نامی از نامهای زنان عرب، از جمله نام مادر عثمان. (از منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

اغری

(اُ)

ترکی است. دزد. چنانچه از نصاب ترکی و از اهل زبان بتحقیق پیوسته. (آنندراج). دزد. (ناظم الاطباء). دزد. اوغری. (فرهنگ فارسی معین).
- باز اغری، باز معلّمی که بتعلیم قوشچیان برای صید مرغابی سر به آب فروبرده به روی آب رود، مرغابیان، جنس خودش شمرده طبل نمی خورند، چون نزدیک رسد ناگهان چنگل بخون مرغابیان نگار بندد. (آنندراج) :
ای شوخ قوشچی که ز بیداد خوی تو
اغری دویده باز نگاهم بسوی تو.
داراب بیگ جویا (از آنندراج).

ترکی است. دزد. چنانچه از نصاب ترکی و از اهل زبان بتحقیق پیوسته. (آنندراج). دزد. (ناظم الاطباء). دزد. اوغری. (فرهنگ فارسی معین).
- باز اغری، باز معلَّمی که بتعلیم قوشچیان برای صید مرغابی سر به آب فروبرده به روی آب رود، مرغابیان، جنس خودش شمرده طبل نمی خورند، چون نزدیک رسد ناگهان چنگل بخون مرغابیان نگار بندد. (آنندراج) :
ای شوخ قوشچی که ز بیداد خوی تو
اغری دویده باز نگاهم بسوی تو.
داراب بیگ جویا (از آنندراج).

لغت نامه دهخدا

اخروی

(اُ رَ وی ی)

منسوب به اخری. مقابل دنیوی و دنیاوی

لغت نامه دهخدا

اغرود

(اُ)

سرود. ج، اغارید. (از اقرب الموارد). اغروده. (از اقرب الموارد). رجوع به این کلمه شود، تاریک شدن شب. بدین معنی ناقص واوی است. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از آنندراج). ظلمانی شدن شب: اغسی اللیل، اظلم. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

اغروغ

(اَ)

تلفظ دیگر اغروق است بمعنی بار وبنه: و بر راه کوههای بامیان رفت به اغروغی که در حدود بغلان گذاشته بود. (جهانگشای جوینی) ، در تاریکی درآمدن. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). داخل شدن در تاریکی اول شب: اغسق فلان، دخل فی الغسق. (از اقرب الموارد) ، بدرنگی بانگ نماز گفتن وقت مغرب. (آنندراج) (منتهی الارب). بدرنگی وقت مغرب بانگ نماز گفتن. (ناظم الاطباء). بتأخیر انداختن مؤذن مغرب را تا تاریکی اول شب: اغسق المؤذن، أخّر المغرب الی غسق اللیل. (از اقرب الموارد). نماز شام نیک تأخیر کردن. (تاج المصادر بیهقی). و فی الحدیث: کان الربیع بن جشم یقول لمؤذنه: یوم الغیم اغسق اغسق. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

اغروق

(اَ)

ترکی بمعنی بار و بنه. احمال و اثقال. (از فرهنگ فارسی معین). لفظ مغولی است. (یادداشت بخط مؤلف) : بعد از آن که اغروقها را آنجا بگذاشت. (جامعالتواریخ رشیدی). و هولاکوخان اغروقها را در خانقین رها کرد عازم شد. (جامعالتواریخ رشیدی). و رجوع به تاریخ غازان ص 12، 50، 130، 143، 144، 149، 158، 159، 311 شود

لغت نامه دهخدا

غروی

(غَ رَ وی ی)

منسوب به غرا. رجوع به غرا شود، منسوب به غری که در کوفه است. (از تاج العروس). و من باب اطلاق جزء به کل به ’نجفی’ (ازمردم نجف. ساکن نجف) اطلاق گردد. رجوع به غری شود

لغت نامه دهخدا

غروی

برانگیختگی، آغالش (تحریص) چسبی، نجفی از مردم نجف منسوب به غری (محلی در کوفه)، (من باب اطلاق جز به کل) نجفی اهل نجف

فرهنگ لغت هوشیار